Azoospermia – przyczyny, diagnostyka i możliwości leczenia

Azoospermia to stan, w którym w ejakulacie mężczyzny nie występują plemniki. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn męskiej niepłodności, wymagająca szczegółowej diagnostyki i indywidualnego podejścia terapeutycznego. Warto wiedzieć, jakie mogą być przyczyny azoospermii, jakie badania należy wykonać oraz jakie są perspektywy leczenia. Wiedza na ten temat pozwala lepiej zrozumieć problem i podjąć odpowiednie działania, aby zwiększyć szanse na posiadanie potomstwa.

Azoospermia – jakie są przyczyny jej występowania ?

Azoospermia może mieć różne podłoża, które dzieli się na dwie główne kategorie.

Azoospermia obstrukcyjna jest spowodowana niedrożnością dróg wyprowadzających plemniki. Może być wynikiem wad wrodzonych, infekcji, stanów zapalnych, powikłań po operacjach lub urazów. W tym przypadku plemniki są produkowane, ale nie mogą się przedostać do ejakulatu.

Azoospermia nieobstrukcyjna wiąże się z nieprawidłową produkcją plemników w jądrach. Może być spowodowana zaburzeniami hormonalnymi, wadami genetycznymi, uszkodzeniami jąder (np. w wyniku świnki w wieku dojrzewania) oraz wpływem czynników środowiskowych, takich jak ekspozycja na toksyny czy długotrwały stres.

Wśród specyficznych przyczyn azoospermii wyróżnia się także zaburzenia chromosomalne, np. zespół Klinefeltera, mutacje genów odpowiedzialnych za spermatogenezę oraz nieprawidłową pracę przysadki mózgowej, która reguluje gospodarkę hormonalną.

Azoospermia – z jakimi kosztami badań trzeba się liczyć ?

Diagnostyka azoospermii wymaga przeprowadzenia kilku badań laboratoryjnych i obrazowych. Koszt poszczególnych badań zależy od placówki, regionu oraz ich zakresu.

Podstawowym krokiem są badania genetyczne, takie jak badanie kariotypu, badanie mikrodelecji w regionie AZF chromosomu Y oraz testy na mutację genu CFTR. Cena takich badań może sięgać od 500 do 1500 zł.

Azoospermia – ile trwa czas oczekiwania na wyniki badań ?

Czas oczekiwania na wyniki diagnostyki azoospermii zależy od rodzaju badania oraz miejsca jego wykonywania.

Badania genetyczne, takie jak analiza kariotypu, zazwyczaj trwają około 7 dni roboczych, ale w niektórych laboratoriach może to być dłużej. Wyniki badań mikrodelecji AZF chromosomu Y i mutacji genu CFTR mogą wymagać od 3 do 6 tygodni.

Cały proces diagnostyczny może zająć od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy, zwłaszcza jeśli konieczne są dodatkowe testy genetyczne lub biopsja.

Azoospermia – czy jest możliwość całkowitego wyleczenia ?

Szanse na poprawę płodności zależą od przyczyny azoospermii.

W przypadku azoospermii obstrukcyjnej, gdy problemem jest niedrożność dróg wyprowadzających plemniki, możliwe jest leczenie chirurgiczne, np. udrożnienie nasieniowodów lub pobranie plemników bezpośrednio z jąder.

W azoospermii nieobstrukcyjnej istnieje możliwość uzyskania plemników za pomocą biopsji jąder, jeśli są one choćby w minimalnej ilości produkowane. W niektórych przypadkach skuteczna może być terapia hormonalna, mająca na celu poprawę spermatogenezy.

Jeżeli jednak przyczyną azoospermii są czynniki genetyczne lub trwałe uszkodzenia jąder, odzyskanie płodności może być niemożliwe. W takich sytuacjach alternatywą pozostaje skorzystanie z banku nasienia lub adopcja.