Celiakia, czyli glutenozależna choroba trzewna według szacunków dotyka 1% populacji, co oznacza, że w Polsce cierpi na nią około 400 tysięcy osób. Podejrzenia co do choroby powinny wzbudzić częste bóle brzucha, wzdęcia, zmiany skórne, biegunki czy depresja, a nawet spadek masy ciała. Jednak celiakii nie należy diagnozować samodzielnie – pewną diagnozę może wydać jedynie lekarz na podstawie zleconych badań. Badanie na celiakię nie jest niebezpieczne i w przypadku potwierdzenia choroby pozwala na szybkie wdrożenie leczenia – diety bezglutenowej.
Jakie badania na celiakię?
Na podstawie charakterystycznych objawów klinicznych lekarz gastroenterolog zleca wykonanie badań, umożliwiających sprawdzenie, że mamy do czynienia z celiakią.
Badanie na celiakię składa się z kilku części:
- testów serologicznych, polegających na oznaczaniu specyficznych przeciwciał: przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG), deaminowanemu peptydowi gliadyny (DGP) oraz endomysium mięśni gładkich (EmA). Trzeba jednak pamiętać, że nie każda osoba z celiakią wytwarza te przeciwciała.
- testów genetycznych – wykonywane są zwłaszcza u osób z grupy ryzyka np. jeśli krewni pacjenta chorują na celiakię, cukrzycę typu 1 czy z zespołem Downa. To badanie na celiakię dotyczy antygenów HLA-DQ2/DQ8. Warto pamiętać, że wynik negatywny praktycznie wyklucza predyspozycje genetyczne, a pozytywny wcale nie oznacza potwierdzenia diagnozy.
- gastroskopii wraz z pobraniem wycinka (biopsją) jelita cienkiego.
Zamów test na celiakię
Na czym polega badanie w kierunku celiakii?
Badanie na celiakię w pierwszym etapie polega na nieinwazyjnym i bezbolesnym pobraniu krwi żylnej, celem wykonania badań serologicznych. To badanie na celiakię powinno się wykonywać w okresie spożywania glutenu, co pozwoli uzyskać prawdziwy obraz występowania przeciwciał.
Dodatni wynik badań serologicznych jest wskazaniem do wykonania gastroskopii z pobraniem wycinków do oceny histopatologicznej. Gastroskopia jest zabiegiem bezbolesnym, choć sprawiającym dyskomfort. Wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym i polega na wprowadzeniu gastroskopu do przewodu pokarmowego, pacjent w czasie zabiegu znajduje się w pozycji leżącej, na lewym boku. Pobranie wycinków także nie powinno budzić obaw – jest bezbolesne.
Czy badanie na celiakię jest płatne?
Badanie na celiakię (na obecność przeciwciał i genetyczne) w Polsce można wykonać bezpłatnie w ramach NFZ, na podstawie skierowania od lekarza specjalisty. Jednak istnieje możliwość badania także prywatnie w ośrodkach diagnostycznych, oferujących badania serologiczne czy genetyczne.
Umów badanie
Ile kosztuje badanie na celiakię?
Koszty wykonania badania na celiakię z krwi mogą się różnić w zależności od laboratorium. Średni koszt wykonania analizy poziomu IgA oraz przeciwciał anty-tTG, EMA oraz anty-DGP to ok. 250-300 zł. Warto zwrócić uwagę, czy ośrodek diagnostyczny przedstawia wyniki wraz ze stężeniem danych przeciwciał, co jest istotnie w przypadku prawidłowego rozpoznania celiakii.
Badania genetyczne w zależności od ośrodka to ok. 200-500 zł. Z kolei koszt wykonania gastroskopii z biopsją to 250-400 zł.