Jak ustalić ojcostwo przez badanie DNA

Badanie DNA jest najskuteczniejszą metodą ustalania ojcostwa. Można je wykonać z wymazu z policzka, szczoteczki do zębów, włosów wyrwanych z cebulkami, plam krwi i wielu innych przedmiotów. Wynik badania będzie pewny, jeśli wykonamy go na podstawie 24 markerów genetycznych,  dotyczy to nawet sytuacji, kiedy w badaniu uczestniczą tylko dwie osoby – ojciec i dziecko.

Badanie DNA oparte na analizie 24 markerów (miejsc na DNA) wyklucza ojcostwo ze 100% pewnością, lub potwierdza je z prawdopodobieństwem wynoszącym powyżej 99,9999%. Spełnia tym samym zalecenia Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii, dla którego wynik badania wskazujący takie właśnie prawdopodobieństwo ojcostwa jest wynikiem pewnym.

Badanie DNA na ojcostwo – jak to działa

W badaniach DNA porównuje się profil genetyczny dziecka, z profilem genetycznym jego potencjalnego ojca. Każdy profil genetyczny jest z jednej strony unikalny, a z drugiej zawiera elementy, które dziecko w połowie dziedziczy po matce, a w połowie po ojcu. Tymi elementami są wspomniane markery genetyczne, czyli konkretne miejsca na DNA. Opisuje się je dwiema liczbami –  jedną dziecko dostaje „w spadku” po matce, drugą po ojcu. Zatem dziecko i jego biologiczny ojciec ma po jednej w wspólnej liczbie przy każdym badanym markerze. Jeśli jest inaczej, tzn. liczby te w co najmniej 4 markerach są różne – ojcostwo zostaje wykluczone ze 100% pewnością.

Prywatne i sądowe badanie DNA – różne badania, które odpowiadają na różne potrzeby

Czułość badań, a więc tym samym pewność wyniku, jest taka sama, niezależnie od tego czy jest to badanie prywatne czy sądowe. Inaczej wygląda w nich tylko pobranie samej próbki.  Prywatne badanie DNA na ojcostwo zalecane jest osobom, którym zależy na wygodzie i dyskrecji. A to dlatego, że pozwala ono na przygotowanie wszystkich materiałów w domowym zaciszu. Wystarczy zakupić tylko specjalny zestaw do pobrania DNA. Zawiera on wszystkie akcesoria, które w tym pomogą (komplety wymazówek, instrukcję obsługi, czy dokumenty zlecenia). Taki „niezbędnik” zamawia się telefonicznie, mailowo, na miejscu w laboratorium lub w aptece. Prywatne badanie DNA nie wymaga ujawniania danych osobowych uczestników testu, można je zrobić anonimowo. Kolejną jego cechą jest fakt, że aby mógł zostać zrealizowany, wystarczy udział tylko 2 osób – ojca i dziecka.

Nieco bardziej sformalizowany sposób pobierania próbek do testu sądowego sprawia, że jego wynik nabiera mocy dowodowej dla wymiaru sprawiedliwości. Dlatego też zalecany jest osobom, które rezultatem z przeprowadzonej analizy chcą posłużyć się w sądzie, np. w sprawie o alimenty czy podział majątku.

Brak formalnej procedury przy pobieraniu próbek, nie przeszkadza w tym aby wynik testu prywatnego został uznany przez sąd jako wstępny dowód w sprawie. Ponadto dzięki temu, że badanie DNA jest tak pewne, sąd może zadecydować o wydaniu wyroku również na podstawie wyniku prywatnego testu na ojcostwo. Warunkiem jest tylko zgoda obu stron.

Na badanie DNA do celów sądowych wszyscy jego uczestnicy, a więc ojciec, dziecko i obowiązkowo już matka, muszą udać się do specjalnego punktu pobrań. Próbki pozyskiwane są w obecności świadków. Wcześniej weryfikowana jest jeszcze tożsamość badanych, którzy okazują niezbędne dokumenty. Bardzo ważnym załącznikiem do wyniku jest również ekspertyza wydana przez biegłego sądowego.