Niepłodność – jakie badania są pomocne w odnalezieniu przyczyny?

niepłodność, niepłodność badania

Niepłodność to wyzwanie, z którym zmaga się coraz więcej par na całym świecie na drodze do upragnionego rodzicielstwa. Mówi się o niej wówczas, gdy ciąża nie pojawia się po roku regularnego współżycia. Statystyki pokazują, że w równych proporcjach przyczyna leży po stronie jak i mężczyzny.

Szacuje się, że około 10-15% przypadków niepłodności jest związanych z nieprawidłowościami genetycznymi, takimi jak np. nieprawidłowości kariotypu, czy też w przypadku mężczyzn mutacjami genu CFTR. Co ważne, zmiany genetyczne są uważane za jedne z najważniejszych czynników nie tylko ze względu na częstotliwość ich występowania, ale głównie dlatego, że są niezależne od trybu życia [1].

Genetyczna diagnostyka niepłodności pary – dlaczego warto wykonać badania?

Badania genetyczne są jednym z ważniejszych etapów w poszukiwaniu przyczyny niepłodności. Wykrycie lub wykluczenie genetycznych przyczyn ma bardzo duże znaczenie w dalszych staraniach oraz w kwalifikacji do procedur wspomaganego rozrodu. Jakie badania genetyczne zatem warto wziąć pod uwagę w diagnostyce niepłodności?

  • Badanie kariotypu – to podstawowe badanie genetyczne, które sprawdza czy ilość i struktura chromosomów są prawidłowe (czy nie występują jakieś braki lub zmiany), które mogą być przyczyną niepłodności lub przyczyniać się do poronień.

Badanie cytogenetyczne, czyli badanie kariotypu zaleca się w przypadku poronień i niepłodności, jeśli w rodzinie występowały choroby genetyczne, kiedy wyniki badania nasienia są nieprawidłowe. Wykonuje się je raz w życiu.

Badanie wykonuje się raz w życiu i nie wymaga specjalnego przygotowania. Do analizy pobierana jest próbka krwi z żyły odłokciowej. Powinno być wykonane zarówno u kobiety jak i u mężczyzny.

niepłodność

  • Badanie CFTR – mutacje w tym genie przyczyniają się do rozwoju mukowiscydozy, ale również do niepłodności męskiej, która jest spowodowana niedrożnością lub wrodzonym brakiem nasieniowodów.

Wskazaniem do wykonania badania CFTR jest:
– występowanie w rodzinie mukowiscydozy,
– nieprawidłowe wyniki badania nasienia
– nieudane próby in vitro
– wrodzony brak nasieniowodów

Badanie wykonuje się raz w życiu na podstawie próbki śliny.

  • Badanie AZF – sprawdza czy występują mutacje w regionie AZF, które są odpowiedzialne za spermatogenezę. Badanie zaleca się w przypadku występowania zmniejszonej ilości lub całkowitego braku plemników.

Badanie to wykonuje się u mężczyzny tylko raz w życiu. Próbką do analiz jest próbka śliny.

  • Badanie KIR i HLA-C

Badanie KIR i HLA-C sprawdzają, czy występuje zgodność immunologiczna między komórkami układu odpornościowego matki a tkankami płodu, co ma znaczenie w prawidłowym przebiegu ciąży. Niezgodności w tych genach mogą przyczyniać się do problemów z implantacją zarodka i utrzymaniem ciąży, prowadząc do niepłodności lub poronień na wczesnym etapie.

Badanie KIR wykonuje się u kobiety, natomiast badanie HLA-C zarówno u kobiety jak i u mężczyzny. Do badania wystarczy próbka śliny.

  • Badanie Fertiscan®

Fertiscan® to badanie genetyczne nowej generacji (NGS), które analizuje około 70 genów u kobiety i 50 genów u mężczyzny, aby znaleźć przyczyny niepłodności, poronień oraz niepowodzeń in vitro.
To najszersze badanie genetyczne w diagnostyce płodności – pozwala uzyskać odpowiedź tam, gdzie inne testy nic nie wykazały.

Badanie może pomóc:

  • wykryć mutacje genetyczne odpowiedzialne za problemy z implantacją zarodka, dojrzewaniem komórek jajowych czy spermatogenezą,

  • wyjaśnić przyczyny tzw. niepłodności idiopatycznej (niewyjaśnionej),

  • dobrać spersonalizowane leczenie (np. hormonalne, immunologiczne, genetyczne) lub wskazać konieczność dalszej diagnostyki przed kolejną procedurą in vitro.

Materiał do badania: wymaz z policzka – pobierany samodzielnie w domu lub w punkcie pobrań.
Nie trzeba być na czczo.
Badanie jest bezbolesne, bezpieczne i nieinwazyjne.

Czas oczekiwania na wynik: ok. 20 dni roboczych.
Każdy wynik jest omawiany przez lekarza genetyka, który pomaga zinterpretować rezultat i zaplanować dalsze działania.

Badanie Fertiscan® wykorzystuje technologię Next Generation Sequencing (NGS), zapewniając dokładność powyżej 99% – analizuje cały obszar kodujący genu, dzięki czemu może wykryć również rzadkie lub nowo odkryte mutacje.

Badanie zaleca się wykonać:

  • po nawracających poronieniach,

  • po nieudanych próbach in vitro,

  • w przypadku niepłodności idiopatycznej,

  • gdy wcześniejsze badania (np. kariotyp, KIR, CFTR, AZF) nie wykazały przyczyny.

Więcej informacji o badaniu: 👉 https://www.testdna.pl/badanie-fertiscan/

Baner z napisem: „Nie wiesz, dlaczego wciąż się nie udaje? Fertiscan – nowe badanie, które pomaga odkryć przyczynę poronień i niepłodności.” Obok widoczna kobieta z testem ciążowym i przycisk „Kliknij tutaj”.Fertiscan – nowe badanie genetyczne dla par po poronieniach i z niepłodnością

Nie zawsze da się wszystko zrozumieć od razu.
Czasem przyczyna trudności z zajściem w ciążę lub jej utrzymaniem ukryta jest głębiej — w genach.

Badanie Fertiscan pomaga odnaleźć odpowiedź tam, gdzie standardowe testy nic nie wykazały.
Daje spokój, konkretną informację i możliwość zaplanowania dalszych kroków z lekarzem.

Dowiedz się więcej ›

Niepłodność – wykonaj badania genetyczne i zwiększ Wasze szanse

Zapraszamy do skorzystania z możliwości umówienia się na kompleksowe badania w zakresie diagnostyki niepłodności. Dostępnych jest ponad 300 punktów w całej Polsce. Rozumiemy, jak cenny jest Twój czas, dlatego gwarantujemy szybki dostęp do badań bez konieczności oczekiwania w długich kolejkach. Aby umówić się na wizytę, wystarczy wypełnić poniższy formularz, wybierając odpowiednie badanie, a także termin oraz lokalizację, która jest dla Ciebie najdogodniejsza.

Umów się na badanie

Wypełnij krótki formularz, a my oddzwonimy i potwierdzimy wizytę!

1. Wybierz badanie

Wybierz badanie
Wybierz badanie
lub

2. Wybierz badanie w punkcie pobrań lub wizytę domową

3. Wybierz termin

4. Dane kontaktowe

Pamiętaj! W każdej chwili możesz zmienić termin lub odwołać swoją wizytę.

Informacje o badaniach

Badanie kariotypu

Badanie wykonuje się raz w życiu. Do badania kariotypu pobierana jest próbka krwi (jak przy morfologii).  Dzień przed:

  • nie trzeba być na czczo,
  • nie należy spożywać alkoholu,
  • zaleca się stosować dietę lekkostrawną,
  • należy nawodnić organizm.
  • wynik do 21 dni roboczych

Należy poinformować personel o przyjmowanych lekach.

Badanie KIR i HLA-C

  • Badania wykonuje się raz w życiu.
  • Do badania nie trzeba być na czczo.
  • Dzień przed badaniem należy dobrze nawodnić organizm, nie spożywać alkoholu oraz stosować dietę lekkostrawną
  • Wynik w 6-7 dni roboczych

Badanie CFTR

  • Badania wykonuje się raz w życiu.
  • Do badania nie trzeba być na czczo.
  • Godzinę przed badaniem nie jeść, nie pić, nie żuć gumy, nie palić papierosów
  • Wynik do 16 dni roboczych

Badanie Fertiscan®

Fertiscan® to nowoczesne, kompleksowe badanie genetyczne dla par, które bezskutecznie starają się o dziecko lub doświadczyły poronień.
W jednym teście analizowanych jest ok. 70 genów u kobiety i 50 genów u mężczyzny, co pozwala wykryć przyczyny niepłodności i strat ciąż, których inne badania nie potrafiły wyjaśnić.

Materiał do badania: wymaz z policzka (pobierany samodzielnie w domu lub w punkcie pobrań).
Nie trzeba być na czczo.
Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne.

Czas oczekiwania na wynik: do 25 dni roboczych.
Wynik zawsze omawia lekarz genetyk, który pomaga zrozumieć jego znaczenie i zaplanować dalsze kroki diagnostyczne lub terapeutyczne.

Badanie wykorzystuje technologię Next Generation Sequencing (NGS) o czułości i specyficzności powyżej 99% – dzięki temu możliwe jest pełne sekwencjonowanie genów, a nie tylko analiza kilku znanych mutacji.

Fertiscan® może pomóc:

  • znaleźć przyczynę nawracających poronień lub niepowodzeń in vitro,

  • zrozumieć źródło tzw. niepłodności idiopatycznej,

  • dobrać spersonalizowane leczenie (np. hormonalne, immunologiczne, genetyczne).

Więcej informacji:  https://www.testdna.pl/fertiscan/

Niepłodność a wyniki badań genetycznych – skonsultuj się z lekarzem genetykiem

Po otrzymaniu wyników badań genetycznych, wskazana jest konsultacja z genetykiem. Specjalista ten posiada gruntowną wiedzę na temat genów oraz ich wpływu na zdrowie, w tym na kwestie związane z niepłodnością, co jest kluczowe dla zrozumienia, jak wykryte nieprawidłowości mogą wpływać na niepłodność. Konsultacje genetyczne, są dostępne praktycznie z dnia na dzień. Co więcej, wszystkie konsultacje odbywają się telefonicznie, co pozwala na komfortowe przeprowadzenie rozmowy w zaciszu własnego domu. To wygodne rozwiązanie pozwala zaoszczędzić czas i zapewnia dostęp do niezbędnych informacji, które pomogą Ci zrozumieć wyniki badań i podjąć świadome decyzje dotyczące dalszego leczenia.

nieplodnosc

Niepłodność – kto powinien wykonać badania genetyczne?

Diagnostykę w kierunku przyczyn niepłodności powinny rozważyć przede wszystkim te pary, którym mimo regularnego współżycia od ponad roku nie udaje się zajść w ciążę.

Genetyczną diagnostykę niepłodności powinny rozważyć pary, które:

  • mimo regularnego współżycia bez zabezpieczeń nie zachodzą w ciążę
  • mają za sobą nieudane próby In Vitro
  • u jednego z partnerów (albo u mężczyzny albo u kobiety) były wykonywane badania, które nie wykazały żadnych nieprawidłowości
  • doświadczyły kilku samoistnych poronień

W uzasadnionych medycznie sytuacjach, wcześniejsze rozpoczęcie badań można rozważyć jeśli:

  • kobieta ma powyżej 35 lat,
  • występują u niej zaburzenia rytmu krwawień o charakterze rzadkich miesiączek lub ich braku,
  • istnieje podejrzenie patologii narządu rodnego oraz kiedy dochodzi do tego czynnik męski niepłodności [1]

Jakie badania wykonuje się jeszcze w diagnostyce niepłodności?

Postawienie diagnozy o przyczynie niepłodności zazwyczaj opiera się na wynikach przeprowadzonych badań u kobiety i u mężczyzny. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dot. diagnostyki i leczenia niepłodności u kobiety – w zależności od wskazań – wykonuje się:

  • badanie podmiotowe,
  • przedmiotowe z badaniem ginekologicznym,
  • badania hormonalne (FSH, LH, TSH, prolaktyna, AMH – w uzasadnionych przypadkach)
  • badania obrazowe (ultrasonografia, ultrasonografia 3D, histerosalpingografia (HSG) i kontrastowa/żelowa histerosalpingosonografian (HyCoSy/HyFoSy). Zarówno HSG, jak i HyCoSy/HyFoSy wykonuje się u pacjentek bez obciążeń w badaniu podmiotowym, przedmiotowym lub badaniach dodatkowych [2]

Diagnostyka powinna obejmować wywiad dotyczący regularności miesiączek oraz ocenę jajeczkowania (jednorazowy pomiar stężenia progesteronu na 7 dni przed spodziewanym okresem oraz badanie ultrasonograficzne w końcu fazy folikularnej).
U mężczyzn wykonuje się:

  • badanie nasienia (po 2–7 dniowym okresie abstynencji seksualnej): liczebność plemników, żywotność plemników, ruchliwość plemników, morfologia plemników, objętość ejakulatu,
  • badania hormonalne,
  • badania zalecane w szczególnych sytuacjach (nie rutynowo): posiew bakteriologiczny, fragmentacja DNA plemników, pomiar wolnych rodników [3]

Źródła:

[1] Diagnostyka i leczenie niepłodności — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGP), Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2018, s. 113-115.
[3] Ibidem.
[4] U. Dziuba: Genetyczne przyczyny niepłodności. Medycyna rodzinna 3/2017, s. 199
[5] Ibidem, s. 198.

O autorze
Zespół laboratorium testDNA

Treści na tej stronie zostały przygotowane przez zespół specjalistów laboratorium testDNA, które od ponad 20 lat zajmuje się badaniami DNA w Polsce. Naszą misją jest dostarczanie pacjentom rzetelnych informacji oraz nowoczesnych rozwiązań diagnostycznych.

W pracach nad materiałami edukacyjnymi uczestniczą lekarze, diagności laboratoryjni oraz konsultanci medyczni, którzy na co dzień wspierają kobiety po poronieniach i pary zmagające się z niepłodnością. Dzięki temu masz większą pewność, że informacje, które czytasz, są oparte na aktualnej wiedzy medycznej i praktyce klinicznej.

Poznaj naszych ekspertów.

Data publikacji: 01.07.2021, 05:43 | Ostatnia aktualizacja: 10.11.2025, 13:49
Wszystkie artykuły
Back to Top
Zadzwoń