Niepłodność idiopatyczna – przyczyny, leczenie
Kiedy „wszystko w normie”, a ciąży wciąż brak…
Niepłodność może być spowodowana szeregiem czynników. Czasami jednak badania nie wykazują żadnej przyczyny problemów z poczęciem dziecka. Problem ten określa się mianem niepłodności idiopatycznej. Dotyczy on aż 28% niepłodnych par. Co jeśli dotyczy także nas? Czy możliwe jest leczenie niepłodności idiopatycznej? Sprawdź poniżej!
Czym jest niepłodność idiopatyczna?
Spis treści
Niepłodność idiopatyczna to stan, w którym żadne badania nie wykazują przyczyn problemów z zajściem w ciążę. Diagnozuje się ją, jeśli regularne starania o dziecko nie przynoszą skutków przez co najmniej 12 miesięcy, a z diagnostyki nie wynikają żadne nieprawidłowości.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Europejskiego Towarzystwa Rozrodu i Embriologii Człowieka (ESHRE), przypadki niepłodności idiopatycznej stanowią od 20% do 25% wszystkich przypadków niepłodności u par reprodukcyjnych【1】【2】.
Przed postawieniem diagnozy wykluczone muszą zostać inne przyczyny niepłodności, takie jak:
- Stresujący lub intensywny tryb życia
- Zaburzenia autoimmunologiczne
- Zespół LUF (zespół luteinizacji niepękniętego pęcherzyka jajnikowego)
- Przebyte zakażenia
- Zaburzenia wzrostu pęcherzyka jajnikowego
- Nieprawidłowe parametry jakości nasienia
- Urazy jąder
- Przebyte przez mężczyznę w przeszłości operacje prostaty, przepukliny pachwinowej czy zapalenia nadjądrza
W praktyce oznacza to, że prawdopodobnie przyczyna istnieje – tylko leży głębiej, często na poziomie genów, komórek lub mechanizmów immunologicznych, których rutynowe badania nie są w stanie wykryć.
Niepłodność idiopatyczna może być wywołana różnymi czynnikami. Spowodować może ją m.in. nieprawidłowe ukrwienie macicy, zła jakość zarodków, nieprawidłowy wzrost komórki jajowej oraz bariera psychiczna czy emocjonalna. Tego typu przyczyn zwykle nie wykrywa się podczas standardowej diagnostyki niepłodności.
Niepłodność idiopatyczna często nazywana jest błędnie bezpłodnością idiopatyczną. Są to dwa odmienne pojęcia, których nie należy mylić. Niepłodność jest stanem odwracalnym. Para mimo trudności ma wciąż szanse na zostanie rodzicami. Bezpłodność idiopatyczna jest trwałym brakiem możliwości posiadania dziecka.
Diagnostyka niepłodności idiopatycznej
Diagnostyka niepłodności idiopatycznej jest dość czasochłonnym procesem. W jej trakcie wykonać należy następujące badania:
- Badanie nasienia, w którym oceniona zostanie jakość, liczebność i aktywność plemników
- Badania hormonalne określające poziom takich hormonów jak LH, FSH, estrogenów, estradiolu, prolaktyny, progesteronu i hormonów tarczycy (TSH)
- Badanie ginekologiczne
- Cytologię
- USG narządów rodnych
- Badania genetyczne, a w szczególności badanie kariotypu. Sprawdzi ono, czy w chromosomach pary nie doszło do żadnych nieprawidłowości.
- Badania immunologiczne, a w szczególności badanie KIR i badanie HLA-C
- Badania genetyczne
Geny – czyli zapis, z którym się rodzimy
Ocenia się, że 10–15% przypadków niepłodności kobiet i mężczyzn ma podłoże genetyczne【3】【4】.
Zmiany w DNA mogą wpływać m.in. na:
-
rozwój komórek jajowych i owulację (MCM8, FIGLA, NOBOX, FMR1),
-
implantację zarodka i rozwój łożyska (HLA-G, ANXA5, FOXP3),
-
produkcję lub ruchliwość plemników (CATSPER, DNAH1, TEX11).
Nie są to zmiany wykrywalne w badaniach hormonalnych czy USG. Wymagają analizy genetycznej, np. panelu Fertiscan®, który obejmuje ok. 70 genów u kobiet i 50 u mężczyzn – najwięcej spośród dostępnych badań w Polsce.
Dlaczego warto poszerzyć diagnostykę?
W wielu przypadkach dopiero zaawansowane badania genetyczne pozwalają znaleźć przyczynę niepłodności, gdy inne testy nic nie wykazały.
Dzięki nim lekarz może:
-
dobrać spersonalizowane leczenie hormonalne,
-
zastosować leki przeciwzakrzepowe lub immunomodulujące,
-
zaplanować in vitro z diagnostyką preimplantacyjną (PGT),
-
lub świadomie zdecydować o innej metodzie wspomaganego rozrodu.
Jak podaje ESHRE (2023), personalizacja leczenia w oparciu o wyniki badań genetycznych może znacząco zwiększyć skuteczność leczenia niepłodności i poprawić rokowania pacjentek w wieku powyżej 35 lat.【7】
Niepłodność idiopatyczna – leczenie
Niepłodność idiopatyczna nie odbiera parze całkowicie szans na dziecko. Mimo tego problemu wielu pacjentom udaje się zostać rodzicami bez żadnej formy wspomagania. Niestety nie zawsze się to udaje. W takiej sytuacji należy podjąć leczenie.
Leczenie niepłodności idiopatycznej zwykle polega na stymulacji owulacji, a następnie inseminacji domacicznej (przeniesienia przygotowanego nasienia mężczyzny do macicy kobiety). Szacuje się, że metoda ta przynosi oczekiwany skutek aż u 19-22% par. Jeśli jednak mimo inseminacji kobiecie nie uda się zajść w ciążę, to zalecane jest zapłodnienie metodą in vitro.
Źródła:
-
World Health Organization (WHO). Infertility definitions and data. 2023.
-
ESHRE Guideline Group. European Society of Human Reproduction and Embryology: Guideline on Unexplained Infertility. 2023.
-
Krausz C. et al. Genetic aspects of male infertility. Human Reproduction Update, 2020; 26(6): 1156–1182.
-
Rossetti R. et al. Genetic basis of female reproductive disorders: the POI spectrum. Endocrine Reviews, 2023; 44(2): 231–260.
-
Hviid TVF et al. HLA-G polymorphisms and reproductive failure. Human Reproduction Update, 2020; 26(1): 1–12.
-
Kwak-Kim J. et al. Immunologic causes of recurrent pregnancy loss and infertility. American Journal of Reproductive Immunology, 2021; 86(5): e13412.
-
ESHRE Annual Meeting Abstracts, 2023 – Personalized reproductive medicine and genomics.
Treści na tej stronie zostały przygotowane przez zespół specjalistów laboratorium testDNA, które od ponad 20 lat zajmuje się badaniami DNA w Polsce. Naszą misją jest dostarczanie pacjentom rzetelnych informacji oraz nowoczesnych rozwiązań diagnostycznych.
W pracach nad materiałami edukacyjnymi uczestniczą lekarze, diagności laboratoryjni oraz konsultanci medyczni, którzy na co dzień wspierają kobiety po poronieniach i pary zmagające się z niepłodnością. Dzięki temu masz większą pewność, że informacje, które czytasz, są oparte na aktualnej wiedzy medycznej i praktyce klinicznej.
Powiązane artykuły
Przepraszamy – w tej chwili trwają prace modernizacyjne i chwilowo nasz formularz umawiania wizyt jest niedostępny.
Jeśli chcesz umówić się na badanie zadzwoń (665761161) lub napisz nam wiadomość e-mail / na czacie podając imię, nazwisko, rodzaj badania i miejscowość, w której chcesz je umówić – oddzwonimy jak najszybciej.
Przepraszamy za chwilowe niedogodności.
