Badania DNA na ojcostwo nawet bez zgody domniemanego ojca – wnioskuje Rzecznik Praw Dziecka

Marek Michalak – Rzecznik Praw Dziecka – w liście adresowanym do Ministra Sprawiedliwości apeluje o podjęcie kroków w celu uregulowania kwestii dotyczących testów DNA na ojcostwo. Gdy chodzi o dobro dziecka, ustalenie ojcostwa może odegrać kluczową rolę, choćby zabezpieczając je finansowo, pozwolić, aby między dzieckiem a rodzicem wytworzyła się rodzinna więź. Do tej pory ojciec mógł odmówić udziału w badaniu DNA. Michalak chciałby jednak, aby takie badania wykonywać nawet jeśli domniemany nie wyraża na nie zgody.

Prywatny test na ojcostwo – komfortowy, pewny, anonimowy!

Zasadniczo mamy dwa rodzaje testów na ojcostwo: prywatne oraz sądowe. Badania prywatne polecane są tym osobom, którym wynik nie jest potrzebny do innych celów innych niż tylko osobiste. Testy o charakterze prywatnym są tez proste w wykonaniu – klient zamawia zestaw, samodzielnie pobiera próbki od siebie i dziecka (w postaci wymazu z policzka albo mikrośladu), odsyła do laboratorium i po kilku dniach otrzymuje wynik badania ojcostwa, który rozstrzyga z niemal 100 % pewnością czy jest biologicznym ojcem, czy też nim nie jest. Wszystko można załatwić szybko, wygodnie i anonimowo.

To nieprawda, że wynik prywatnego testu na ojcostwo nie ma dla sądu żadnej wartości. Może posłużyć jako dowód wstępny. Zdarzają się nawet przypadki, że sąd podejmuje swoje decyzje opierając się jedynie na wyniku badania prywatnego, oczywiście tylko wtedy, jeśli obie ze stron wyrażą na to zgodę.

Sądowy test na ojcostwo – jego wynik ma wartość dowodową dla sądu

Sądowe testy na ojcostwo skierowane są natomiast do tych osób, które nie tylko chciałyby zaspokoić ciekawość i raz na zawsze rozwiać swoje wątpliwości, ale też zależy im na wykorzystaniu otrzymanego wyniku w sądzie – jako wiarygodnego dowodu w sprawie, np. spadkowej czy alimentacyjnej. I to właśnie ta wartość dowodowa jest największą zaletą sądowych testów na ojcostwo. Osoby, które się na nie decydują muszą jednak wiedzieć, że towarzyszy im cała formalna procedura. Co to znaczy z punktu widzenia klienta?

Przede wszystkim sądowe ustalenie ojcostwa nie może odbyć się bez udziału matki dziecka, chyba że kobieta już nie żyje. Niemożliwy jest również samodzielny pobór próbek. Na pobranie trzeba się wcześniej umówić do placówki, w której wymazy – w obecności świadków – pobiera ktoś z personelu medycznego. Sądowy test na ojcostwo jest również skierowany do tych klientów, dla których anonimowość nie jest rzeczą najważniejszą, a to dlatego, że tożsamość wszystkich uczestników zostaje w nim zweryfikowana. Do placówki trzeba więc obowiązkowo przynieść aktualne dokumenty – dowód osobisty, a w przypadku niepełnoletniego dziecka skrócony odpis aktu urodzenia. Z przebiegu badania sporządzony zostaje również specjalny protokół, który potem, wraz z wynikiem analizy, można już zanieść do sądu.

To nieprawda, że wynik prywatnego testu na ojcostwo nie ma dla sądu żadnej wartości. Może posłużyć jako dowód wstępny. Zdarzają się nawet przypadki, że sąd podejmuje swoje decyzje opierając się jedynie na wyniku badania prywatnego, oczywiście tylko wtedy, jeśli obie ze stron wyrażą na to zgodę.

Badania genetyczne nie są obowiązkowe – czy to się zmieni?

Prawo mówi, że pobranie krwi w celu jej badania może nastąpić tylko za zgodą osoby, której krew ma być pobrana, a jeżeli osoba ta nie ukończyła trzynastu lat lub jest ubezwłasnowolniona całkowicie – za zgodą jej przedstawiciela ustawowego. Zapis ten powinien tak naprawdę odnosić się nie tylko do krwi, ale również innych próbek wykorzystywanych w tego typu badaniach, z wymazami włącznie. Nikt z nas nie ma obowiązku udostępniania swojego materiału genetycznego innym osobom, jeśli nie ma na to ochoty. Domniemani ojcostwie często wykorzystują ten fakt i zwyczajnie nie zgadzają się na oddanie próbki do badania. Czy to się zmieni? Na pewno chce tego Michalak, który uważa, że każde dziecko ma prawo wiedzieć, kto jest jego biologicznym rodzicem. Powołuje się nawet na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który „prawo do poznania własnych korzeni biologicznych” traktuje jako prawo przysługujące każdemu człowiekowi. Czy ktoś wysłucha próśb Rzecznika? Dowiemy się tego niebawem. Ministerstwo ma bowiem tylko 30 dni na rozpatrzenie jego wniosku.

Powrót

Chętnie doradzimy

Jeśli nie wiedzą Państwo, jaki typ testu będzie odpowiedni, chcą uzyskać więcej informacji na temat samego badania lub mają inne pytania, zapraszamy do kontaktu z nami.

Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty!