Przeciwciała celiakia

Celiakia to trwała nietolerancja glutenu. Jest to choroba uwarunkowana genetycznie. Objawia się ona m.in. poprzez bóle brzucha, wzdęcia, biegunki i nieregularne miesiączkowanie. W przypadku dostrzeżenia u siebie objawów celiakii należy wykonać badania w tym kierunku, ponieważ niezdiagnozowana celiakia może być bardzo niebezpieczna.

Przeciwciała celiakia – czym są, jakie są rodzaje przeciwciał?

Celiakię można traktować jako chorobę o podłożu autoimmunologicznym, ponieważ w trakcje jej trwania pojawiają się i występują przeciwciała przeciwko własnym antygenom. Występuje zdecydowanie częściej u osób genetycznie predysponowanych. Jej odmienność od innych chorób polega na ustępowaniu objawów choroby, zmian w jelicie i zaniku przeciwciał po usunięciu glutenu – czynnika sprawczego.

Przeciwciała charakterystyczne dla celiakii:

• przeciwko transglutaminazie tkankowej w klasie IgA (tTG)
• przeciwko deaminowanemu peptydowi gliadyny (DGP)
• przeciwko endomysium mięśni gładkich (EmA)

Przeciwciała w kierunku celiakii standardowo oznacza się w klasie IgA. Ze względu na częstsze współwystępowanie z celiakią niedoboru immunoglobuliny A konieczne jest oznaczenie całkowitego stężenia IgA u chorego. Przy małym stężeniu IgA przeciwciała w kierunku celiakii oznaczane są w innych klasach – np. klasie IgG. 

Przeciwciała celiakia – wskazania i objawy

Jakie są podstawowe wskazania do wykonania badania z krwi w kontekście diagnostyki celiakii? Badania przeciwciał celiakii wykonuje się przede wszystkim w tych trzech sytuacjach:

• jako badanie diagnostyczne u osób z podejrzeniem celiakii w celu potwierdzenia aktywności choroby i jej zaawansowania –wykonanie badania jest szczególnie przydatne w przypadku posiadania pozytywnego wyniku badania genetycznego – podwyższony poziom przeciwciał pozwala lekarzowi na postawienie dokładnej diagnozy i potwierdzenie celiakii,
• badanie przesiewowe osób o zwiększonym ryzyku zachorowania na celiakię (np. u krewnych I stopnia, chorych z niedoborem immunoglobuliny A, cukrzycą typu 1 itd.),
• w ramach oceny przestrzegania diety bezglutenowej – w tym przypadku szczególnie przeciwciała przeciwko gliadynie są dobrym markerem wskazującym na obecność glutenu w diecie

Badania na przeciwciała celiakii może wykonać każdy w przypadku podejrzenia choroby. Jest to bardzo ważne badanie w diagnostyce celiakii. Powinniśmy je również wykonać jako badanie przesiewowe, jeśli w naszej bliskiej rodzinie wystąpiła celiakia lub jeśli chorujemy na cukrzycę typu 1.

Charakterystyczne objawy celiakii to:

• niski wzrost i waga ciała,
• opóźnienie rozwoju psychoruchowego,
• przewlekłe biegunki, wymioty,
• bóle brzucha,
• wzdęcia i powiększenie obwodu brzucha,
• brak apetytu,
• osłabienie siły mięśniowej,
• częste infekcje;

Celiakia – diagnostyka

W przypadku podejrzenia celiakii najpierw można wykonać badanie genetyczne na obecność genu DQ2,2, DQ2,5, oraz DQ8. Jeśli żaden z genów nie zostanie wykryty, to wtedy można celiakię wykluczyć. Jeżeli jednak przynajmniej jeden z nich zostanie wykryty, to musimy zrobić badania na przeciwciała celiakii z krwi.

Przeciwciała celiakia – badania

W celu wykrycia przeciwciał celiakii wykonuje się badanie serologiczne, które polega na oznaczeniu ich stężenia w krwi. Oznaczane przeciwciała to przeciwciała klasy IgA.

Badania serologiczne to oznaczenie obecności i stężenia przeciwciał. Przeciwciała najczęściej oznacza się w surowicy krwi. W kontekście diagnostyki celiakii zwykle oznacza się stężenie przeciwciał w klasie IgA:

• przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG),
• przeciwko deaminowanemu peptydowi gliadyny (DGP)
• przeciwko endomysium mięśni gładkich (EmA)

Wykrycie wymienionych przeciwciał we krwi pacjenta w większości przypadków świadczy o celiakii. Należy jednak pamiętać, że od 6 do 22% chorych na celiakię nie wytwarza przeciwciał, więc badanie serologiczne może nie wykryć choroby.

Przeciwciała celiakia – cena badania

Badanie na przeciwciała celiakii wykonuje się na próbce krwi. Jego cena to około 150 zł w zależności od wybranego laboratorium. Na wynik badania oczekuje się około 5-10 dni roboczych.

Czym jest celiakia?

Celiakia to trwała nietolerancja glutenu, czyli biała zawartego głównie w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie. Jest to choroba o podłożu genetycznym. Spożywanie glutenu przy celiakii grozi niszczeniem tkanek i komórek.
Celiakia objawia się poprzez problemy gastryczne np. bóle brzucha, biegunki i wzdęcia oraz problemy skórne. Pojawić mogą się także nieregularne miesiączki, osłabienie, spadek wagi, niedokrwistość oraz zaburzenia psychiczne.