Gluten – czym jest gluten? Gdzie występuje i komu szkodzi?
Wiele osób, ze względu na popularność w ostatnim czasie diety bezglutenowej, unika lub całkowicie rezygnuje ze spożywania glutenu, nie zdając sobie sprawy, w czym się znajduje i że jego całkowita eliminacja jest dobra tylko dla osób chorujących na celiakię. Czym jest gluten? Gdzie go znajdziemy? Tego dowiesz się w niniejszym artykule.
Gluten – z czego się składa, co warto o nim wiedzieć?
Spis treści
Gluten jest mieszanką białek gliadyny i gluteiny, występujących w ziarnach zbóż. Jako ich przykłady można wymienić pszenicę i jej odmiany (np. orkisz, kamut, durum, płaskurka, żyto, pszenżyto oraz jęczmień). Największa ilość glutenu znajduje się w pszenicy i tym samym w produktach wytworzonych z jej ziarna (białe pieczywo, makarony, kluski, ciasto pizzy, pierogi). Wymienione wcześniej zboża są powszechnie i bardzo często wykorzystywane w przemyśle spożywczym. Gluten znajdziemy w większości produktów, z których korzystamy na co dzień.
Co warto wiedzieć o glutenie?
- Gluten znajduje się przede wszystkim w produktach zbożowych, do stworzenia których została wykorzystana pszenica oraz jej odmiany (np. orkisz czy żyto, pszenżyto, jęczmień i owies).
- Produkty, które mogą (ale nie muszą) zawierać gluten to różnego rodzaju przetwory mięsne (parówki, pasztety, wędliny), do których produkcji wykorzystuje się gluten pszenny. Oprócz tego możliwość jego obecności odnotowuje się w gotowych słodyczach, napojach mlecznych, budyniach, majonezach, sosach w proszku, płatkach śniadaniowych, twarogach i serach.
- Produkty bezglutenowe to przede wszystkim produkty stworzone z wykorzystaniem zbóż naturalnie bezglutenowych, takich jak: proso, ryż, amarantus, kukurydza czy komosa ryżowa. Dodatkowo glutenu nie zawierają: świeże mięso, ryby i jajka, warzywa i owoce (świeże oraz mrożone, cukier, miód, ciastka, ciasta i pieczywo zrobione na bazie mąk bezglutenowych.
- U zdrowych osób regularne spożywanie glutenu jest całkowicie bezpieczne i nie powinno wywoływać żadnych dolegliwości
- Stosowanie diety bezglutenowej u osób zdrowych może prowadzić do powstania skutków ubocznych
- Całkowita eliminacja glutenu lub jego znaczące ograniczenie w diecie konieczne jest wyłącznie dla osób w sytuacji zdiagnozowania chorób takich jak: celiakia, alergia na gluten, alergia na pszenice, choroba Duhringa, ataksja glutenowa czy nieceliakalna nadwrażliwość na gluten.
W jakich produktach możemy znaleźć gluten?
Gluten znajduje się w około 90% produktów spożywczych. Dlaczego? Gluten jest unikatowym składnikiem, gdyż ma silne wartości wiążące. Gdy mąka z tych zbóż zostaje zmieszana z wodą, białka glutenu tworzą lepką sieć, która swą konsystencją przypomina klej. Ta właściwość glutenu sprawia, że ciasto daje się lepić i formować, a wypieki – stają się smaczne i puszyste. Pszenica jest głównie węglowodanem. Tylko w 10-15% jest białkiem, z którego 80% stanowi właśnie gluten.
Komu szkodzi gluten – czym jest celiakia i alergia na gluten?
Zastanawiasz się, czy odstawić gluten? Przejście na dietę bezglutenową bez wyraźnych wskazań medycznych wcale nie jest takie zdrowe, jak może się wydawać! Eliminacja glutenu bez wyraźnych wskazań medycznych może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Dieta bezglutenowa to jednak konieczność u osób, które mają celiakię lub alergię na gluten.
Celiakia i alergia na gluten często bywają błędnie ze sobą mylone – ze względu na to, że w obydwu przypadkach należy stosować dietę bezglutenową. Choroby mają jednak odmienny przebieg i możliwe powikłania. Przy stwierdzonej celiakii dieta musi być całkowicie bezglutenowa i przestrzegana do końca życia, natomiast uczulenie na gluten może z czasem zmniejszyć swoje nasilenie, a nawet całkowicie ustąpić. W przypadku alergii choremu tak bardzo nie zaszkodzi również śladowa ilość glutenu – w przeciwieństwie do osoby z celiakią. Pamiętaj więc, że zawsze należy sprawdzić, czy podejrzewana alergia na gluten nie jest jednak celiakią i przed wprowadzeniem diety bezglutenowej zrobić badania.
Celiakii nie można wykryć w testach na alergię czy opóźnione nietolerancje pokarmowe IgG zależne. Jeśli zauważamy u siebie problemy po spożyciu glutenu ZAWSZE najpierw powinniśmy wykluczyć celiakię, ponieważ jest to najgroźniejsza nietolerancja pokarmowa prowadząca m.in. do wyniszczenia kosmków jelitowych, a także ograniczenia wchłaniania substancji odżywczych, czego konsekwencją są liczne zaburzenia zdrowotne (nawet nowotwory).
Jakie są objawy nietolerancji glutenu?
Nietolerancja glutenu czyli celiakia kojarzy się przede wszystkim z problemami żołądkowymi – bólami, wzdęciami, mdłościami, wymiotami czy biegunką. Rzeczywiście, takie dolegliwości mogą być objawami celiakii, ale tylko u stosunkowo niewielkiej części chorych.
U większości choroba może przybierać postać skąpoobjawową, może na przykład powodować anemię, bóle głowy, zmęczenie i spadek energii, afty w jamie ustnej, problemy z płodnością i poronienia, osteoporozę, depresję i wiele innych problemów zdrowotnych. Jeśli to celiakia to objawy mogą być różnorodne, zmienne w czasie i mylone z objawami innych schorzeń.
Umów badanie
Umów się na badanie
1. Wybierz badanie
2. Wybierz badanie w punkcie pobrań lub wizytę domową
3. Wybierz termin
4. Dane kontaktowe
Jeśli podejrzewasz u siebie lub u kogoś bliskiego trwałą nietolerancję glutenu, nie zwlekaj i w pierwszej kolejności zamów test dna na celiakię. Nieleczona celiakia aż 40-krotnie zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów układu pokarmowego [4]. Im wcześniej celiakia jest wykryta, tym zmiany w jelicie są prostsze do odwrócenia. Test dna na celiakię da pewność w każdej sytuacji, niezależnie od diety czy stadium choroby, ponieważ geny się nie zmieniają i dieta nie ma na nie wpływu.
Diagnostyka nietolerancji glutenu – jakie badania wykonać na celiakie?
Rozpoznanie celiakii potrzebuje przynajmniej 2 kroków. Aby móc zdiagnozować chorobę, należy zatem wykonać przynajmniej 2 badania.
- Pierwszym jest badanie genetyczne w kierunku celiakii: badana jest obecność genów DQ2,2, DQ2,5, DQ8. Jeżeli się okaże, że nie mamy tych genów to oznacza, że diagnostykę celiakii możemy zakończyć już na pierwszym kroku, co daje nam oszczędność. Ponadto test dna jest badaniem, na którego wynik nie mają wpływu czynniki zewnętrzne takie jak stadium choroby, wiek czy dieta uboga w gluten.
- Drugim krokiem jest wykonanie badań z krwi na przeciwciała. Wykonuje je się jeśli analiza wykaże obecność choć jednego z genów, W tym badaniu analizowane są konkretne przeciwciała charakterystyczne dla celiakii: przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG) przeciwko deaminowanemu peptydowi gliadyny (DGP). W skład badania wchodzi także ogólny poziom IgA, który jest wskaźnikiem miarodajności i pewności badania.
- Z kompletem tych wyników należy udać się do lekarza w celu postawienia diagnozy. Celiakia rozpoznanie – dowiedz się więcej o diagnostyce celiakii krok po kroku >>
Co zawiera test DNA na celiakię:
- Najszerszy zakres badania (DQ2,2 DQ2,5 DQ8 w podjednostce α i β).
- Wynik badania już w 7 dni roboczych.
- Kurier w cenie badania dostarczy do Ciebie zestaw do samodzielnego pobrania i odbierze go po zamówieniu na stronie.
- Do wyniku badania otrzymasz pisemne zalecenia lekarskie oraz dietetyczne, a przy pozytywnym rezultacie – dodatkowo przykładowe menu bezglutenowe.
- Badanie jest bezbolesne, wykonywane z wymazu z policzka (taka próbka ma większą stabilność niż próbka krwi).
- Badanie objęte jest gwarancją próbki – każda próbka która trafi do badania jest objęta gwarancją co oznacza, że gdyby wymaz okazał się “niewystarczający” kolejny zestaw otrzymają Państwo bezpłatnie.
- Badanie realizowane jest w certyfikowanym laboratorium genetycznym, w którym żaden wynik do tej pory nie został podważony.
Alergia na gluten – jak sprawdzić?
Alergia na gluten dotyczy 10-25% osób z alergiami pokarmowymi. Alergia zależna od przeciwciał IgE charakteryzuje się objawami charakterystycznymi, które pojawiają się zazwyczaj z opóźnieniem. Aby sprawdzić alergie na gluten wystarczy wykonać testy alergiczne z krwi.
Nietolerancja glutenu badania i nie tylko – dowiedz się więcej:
- Jakie badanie na celiakię wybrać?
- Masz Hashimoto? Jesteś 10 razy bardziej narażona na celiakię!
- Kiedy łysienie plackowate jest spowodowane celiakią
- Masz problemy skórne? Winny może być gluten!
- Jak wyglądają testy na gluten?
- Testy na celiakię. Który wybrać?
- Kiedy w rodzinie pojawiła się celiakia
- Masz cukrzyce? Możesz chorować na celiakię
- Anemia a celiakia – dowiedz się czy anemia spowodowana jest celiakią
Spis treści
Powiązane artykuły
Przepraszamy – w tej chwili trwają prace modernizacyjne i chwilowo nasz formularz umawiania wizyt jest niedostępny.
Jeśli chcesz umówić się na badanie zadzwoń (665761161) lub napisz nam wiadomość e-mail / na czacie podając imię, nazwisko, rodzaj badania i miejscowość, w której chcesz je umówić – oddzwonimy jak najszybciej.
Przepraszamy za chwilowe niedogodności.
