testdna.pl / Artykuły / Wirus HPV ...

HPV – co to jest? Wirus HPV

Wirus HPV jest odpowiedzialny za większość nowotworów szyjki macicy i odbytu, około 70% nowotworów pochwy i sromu oraz ponad 60% nowotworów prącia. Na całym świecie powoduje około 5% wszystkich przypadków raka, a w Stanach Zjednoczonych odpowiada za 3% wszystkich nowotworów u kobiet i 2% wszystkich nowotworów u mężczyzn [1]. Co to takiego? Mowa o wirusie HPV.

Spis treści:

Co to jest HPV?

Spis treści

Co to jest wirus HPV? Inaczej zwany wirusem brodawczaka, należący do rodziny Papillomaviridae organizm to jeden najmniejszych ludzkich wirusów na świecie. Do tej pory udało się zidentyfikować prawie 200 różnych typów wirusa HPV [2]. Wśród nich najgroźniejsze są typy 16 i 18, które wywołują najwięcej nowotworów związanych z HPV oraz 70% zakażeń prowadzących do zmian nowotworowych w obrębie szyjki macicy [3].

HPV onkogenne: wysokoonkogenne i niskoonkogenne

HPV onkogenne dzielimy na dwie grupy [4]:

wirusy HPV niskoonkogenne (niskiego ryzyka): najczęściej występujące HPV niskoonkogenne to typy 6 i 11, odpowiedzialne za powstawanie brodawek narządów płciowych oraz choroby – CIN1 (śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy niskiego stopnia) i RRP (nawrotowa brodawczakowatość dróg oddechowych);
wirusy HPV wysokoonkogenne (wysokiego ryzyka): istotne znaczenie mają wirusy wysokoonkogenne oznaczone jako HPV16, 18, 45, 31, 33, 52, 58, 35, 59, 56, 39, 51, 73, 68 oraz 66, ponieważ przyczyniają się one do rozwoju zmian przednowotworowych i nowotworowych narządów płciowych oraz odbytu.

HPV – drogi zakażenia

Jak można się zarazić HPV? Drogi zakażenia to przede wszystkim kontakty seksualne – do infekcji HPV dochodzi drogą płciową, najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. Badacze uważają, że nawet do 80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych HPV [6].

Czy jest możliwe zarażenie się wirusem HPV bez zdrady? Okazuje się, że tak. Infekcję można bowiem złapać także w wyniku kontaktu ze skórą osoby chorej lub będącej bezobjawowym nosicielem wirusa oraz poprzez korzystanie ze wspólnego prysznica, lub stosowanie tego samego ręcznika [1]. Do zakażenia HPV nie jest zatem konieczny pełny stosunek seksualny.

Jak zmniejszyć ryzyko zakażenia wirusem HPV?

Prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy są związane z zakażeniem HPV [1]. Zakażenie wirusem HPV może jednak powodować także inne groźne nowotwory, np. pochwy, sromu, prącia lub odbytu. Infekcję HPV można powiązać także z rakiem niezwiązanym z narządami płciowymi, np. głowy lub szyi [7].

Podstawowym sposobem ochrony przed wirusem HPV jest unikanie ryzykownych kontaktów seksualnych. Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, stosowane są także szczepienia ochronne skierowane przeciwko HPV wysokoonkogennym typu 16 i 18. Szczepienia są nierefundowane, zaszczepić można się w każdym wieku, jednak optymalny jest okres przed inicjacją seksualną [6].

Jak wykryć HPV?

Diagnostyka infekcji HPV opiera się o cytologię oraz genetyczne testy HPV. Wykonanie obu badań pozwala na postawienie najbardziej trafnej diagnozy. Jeśli wynik testu na HPV jest pozytywny, oznacza to, że wykryto DNA wirusa brodawczaka ludzkiego w badanej próbce. W takiej sytuacji należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Czytaj więcej: Test na HPV DNA – genetyczne badanie na HPV

Źródła:
1. Szymonowicz, K. A., Chen, J. Biological and clinical aspects of HPV-related cancers. Cancer biology & medicine, 17(4), 864–878 (2020)
2. Doorbar J. et al. The biology and life-cycle of human papillomaviruses. Vaccine 30, 5: 55-70 (2012).
3. https://www.profilaktykawmalopolsce.pl/szczepienia-hpv-zapobieganie-i-leczenie
4. https://podyplomie.pl/ginekologia/29931,zakazenia-hpv
6. https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv/
7. Stanley M. Pathology and epidemiology of HPV infection in females. Gynecologic Oncology 1172: 5-10 (2010).