Jak zdiagnozować alergię – jakie badania wykonać?

Jak zdiagnozować alergię - jakie badania wykonać

Jak można zdiagnozować alergie? Alergie są bardzo powszechnym i częstym zjawiskiem. Diagnostyka alergii wymaga występowania objawów oraz wykonania odpowiednich badań. Testy alergiczne warto wykonać w sytuacji, gdy zauważymy niepokojące, powtarzające się regularnie objawy u siebie lub swojego dziecka. Jakie testy na alergię warto wykonać?

Jak zdiagnozować alergię – czym jest alergia?

  • Alergia to nieprawidłowa i nadmierna reakcja organizmu na kontakt z czynnikami, które u zdrowych osób nie powodują żadnych negatywnych zmian w działaniu.

Jest to patologiczny stan, w którym nasz organizm traktuje zwykłe czynniki takie jak składniki pokarmowe, pyłki czy sierść zwierzęcia jako “wroga”. Czynniki te nazywamy alergenami. Gdy dochodzi do kontaktu z alergenem pojawiają się objawy jak na przykład wysypki skórne, katar sienny lub problemy gastryczne. W skrajnym przypadku może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Alergię uznaje się za chorobę cywilizacyjną i najczęściej nie da się jej do końca wyleczyć. Uczulać może niemalże wszystko. Najczęściej jednak problemy występują po kontakcie z:

  • pyłkami roślin,
  • sierścią zwierząt,
  • składnikami pokarmowymi,
  • kurzem,
  • jadem owadów,
  • niektórymi lekami.

Jak zdiagnozować alergię – jak dochodzi do powstania alergii?

Wspomniane wyżej czynniki zostają rozpoznane przez układ immunologiczny jako potencjalnie niebezpieczne, następnie występuje odpowiedź w celu ich wyeliminowania, co prowadzi do uszkodzenia tkanek i zapoczątkowuje proces chorobowy.  Co ważne, zetknięcie się organizmu z potencjalnym alergenem pierwszy raz nie powoduje od razu objawów uczulenia. Następuje to przy kolejnym kontakcie z alergenem.

Gdy alergen, np. gluten, po raz pierwszy dostanie się do organizmu kogoś, kto ma predyspozycje do alergii, w układzie odpornościowym powstaną przeciwciała IgE. Pokonają one wroga, czyli gluten, i niewielka ich ilość pozostanie we krwi na stałe. To na wypadek, gdyby ten „niechciany” składnik znowu dostał się do organizmu.

Także przy pierwszym zetknięciu się z alergenem zwykle nie odczuwamy żadnych dolegliwości. Kiedy jednak po raz drugi większa ilość alergenu dostanie się do organizmu, zacznie się reakcja uczuleniowa, która już będzie trwała, a objawy będą się zazwyczaj powtarzać w podobnej formie.

Jak zdiagnozować alergię – jakie objawy mogą sugerować alergię?

Jakie objawy mogą sugerować, że mamy do czynienia z alergią, jak po objawach można zdiagnozować alergię? Trudno zawsze jednoznacznie stwierdzić, kiedy należy przypuszczać, że może się mieć alergię. Dzieje się tak, gdyż objawy poszczególnych alergii mogą mieć różny przebieg oraz poziom nasilenia w zależności od pacjenta. Ponadto niektóre objawy, które wydawałyby się charakterystyczne dla danej alergii nie zawsze muszą przy niej występować.

Najczęstsze objawy alergii to:

  • swędzenie nosa
  • swędzenie ścian gardła oraz oczu
  • napady kichania
  • wyciekanie z nosa wodnistej wydzieliny
  • łzawienie oczu
  • bąble na skórze
  • gwałtowne uczucie niepokoju
  • ból głowy
  • uczucie kołatania w klatce piersiowej
  • osłabienie
  • swędzenie w gardle
  • wymioty
  • pokrzywka skórna
  • katar
  • duszności
  • kichanie
  • zaczerwienienie i swędzenie oczu
  • łzawienie oczu
  • opuchlizna
  • kaszel
  • biegunki
  • nudności
  • wstrząs anafilaktyczny

Alergia może mieć łagodny przebieg ograniczający się do przejściowych objawów, powodujących jedynie dyskomfort, aż po wystąpienie szoku anafilaktycznego, który może zagrażać życiu. Powyższym dolegliwościom mogą także towarzyszyć objawy ogólnoustrojowe w postaci zaburzeń koncentracji i snu, podwyższonej temperatury ciała, bólu głowy oraz obniżenie nastroju.

Jak zdiagnozować alergie u dziecka?

Alergia u dziecka to częsty problem, z którym zmaga się wielu rodziców. Objawy alergii, choć nie zawsze charakterystyczne, mogą występować nawet u niemowlaków, a w niektórych przypadkach alergia może się nawet rozwijać z wiekiem. U dzieci głównie są to objawy alergii pokarmowych.

Alergię najczęściej rozpoznaje się jeśli objawy występują wkrótce po dostaniu się alergenu do organizmu. Do rozpoznania alergii konieczne jest też występowanie charakterystycznych, klinicznych objawów, które pojawiają się regularnie lub nawracają co jakiś czas. Rozpoznanie alergii u dziecka to często ciężki i długotrwały proces, jednakże przy zastosowaniu kilku wskazówek oraz wykonaniu odpowiednich badań da się skrócić okres diagnostyczny choroby.

Jak zdiagnozować alergię u dziecka? Alergenami, które najczęściej powodują dolegliwości u dzieci, są mleko, jaja (białko i żółtko), orzechy, orzeszki ziemne, soja, gluten (alergia na gluten), ryby i owoce morza, a także nieznacznie rzadziej różne owoce lub warzywa.  Dzieci mogą być również często uczulone na alergeny wziewne – zazwyczaj pojawiają się one u starszych dzieci – takie jak pyłki (traw, drzew i chwastów), roztocza kurzu domowego (alergia na roztocza), zarodniki pleśni i alergeny pochodzące od zwierząt domowych i hodowlanych (np. kot, pies, koń).

Na co zwrócić uwagę, przypadki w jakich można podejrzewać, że to alergia u dziecka?

  • przewlekły i powracający katar z towarzyszącym świądem w nosie, kichaniem i obfitą wodnistą wydzieliną
  • przewlekły kaszel, szczególnie, jeśli jest suchy i/lub pojawia się w trakcie wizyty na powietrzu lub zjedzeniu konkretnego posiłku
  • okresowa duszność, szczególnie, jeżeli towarzyszy jej świst słyszalny podczas wydychania powietrza
  • nawracające biegunki, wzdęcia lub wymioty po zjedzeniu konkretnego posiłku
  • suchą i swędząca skóra, jeżeli kiedyś u dziecka na skórze wystąpiły nagle i szybko ustąpiły zaczerwienienie lub bąble
  • wystąpiła kiedyś sytuacja nagłego obrzęku warg, języka lub krtani

Diagnostyka alergii – sprawdź testy alergiczne

Jeżeli u Ciebie lub kogoś bliskiego pojawiają się systematyczne objawy, które mogą wskazywać na alergię to jedynym sposobem aby uniknąć powikłań, móc zastosować odpowiednie leczenie i uwolnić się od uporczywych objawów jest zdiagnozowanie choroby oraz określenie, które alergeny są przyczyną dolegliwości. Bardzo ważne jest, aby jak najszybciej dowiedzieć się co może być przyczyną objawów oraz wykonać prawidłową diagnostykę.

Jak można zdiagnozować alergię? Podstawą przeprowadzenia diagnostyki alergii jest zebranie przez lekarza wywiadu o objawach i historii dolegliwości pacjenta. Dalszą częścią diagnostyki alergii jest wykonanie badań. W diagnostyce alergii wykorzystuję się takie testy alergiczne:

Diagnostyka molekularna alergii – test ALEX

Od 16 sierpnia 2023 r. – Diagnostyka molekularna alergii – test ALEX w naszym laboratorium nie jest już wykonywana. Zapraszamy do zapoznania się z wykazem badań genetycznych i pakietów badań dostępnych w naszej ofercie. Indeks badań genetycznych.

Molekularne testy alergiczne z krwi są innowacyjną metodą diagnozowania alergii. Dzięki nim możliwe jest analizowanie większej liczby alergenów niż innymi metodami – nawet do 295 alergenów. Diagnostyka alergii MAX to rodzaj badań z krwi, który umożliwia ocenę swoistych przeciwciał E (sIgE) nie tylko przeciwko ekstraktom, czyli całym alergenom, lecz także wobec określonych molekuł (komponentów budujących cały alergen). W oparciu do tradycyjnej diagnostyki z krwi, badania molekularne zwiększają czułość oznaczeń sIgE, pozwalają ustalić precyzyjny profil uczuleniowy osoby badanej oraz pozwalają rozpoznać i zidentyfikować molekuły reagujące krzyżowo co pozwala dobrać dokładniejszą i indywidualną formę leczenia. Przykładem takiego testu alergicznego jest Test ALEX (dowiedz się więcej).

Testy alergiczne – inne testy z krwi

Diagnostyka molekularna to nie wszystko. Badania serologiczne to bardzo przydatna i pewna forma diagnostyki alergii. Test alergiczne z krwi pozwalają określić miano swoistych (specyficznych) przeciwciał IgE skierowanych przeciwko konkretnym alergenom. Test wykonuje się się z próbki krwi pobranej najczęściej z żyły łokciowej. Te badania alergiczne wykonuje w konkretnych panelach w zależności od rodzaju alergii oraz ilości alergenów:

  • panel pokarmowy – w ramach tego panelu analizuje się najczęściej występujące alergeny pokarmowe. Są to przede wszystkim: produkty zbożowe, warzywa i owoce, mleko i nabiał, rośliny strączkowe, orzechy, ryby, owoce morza;
  • panel wziewny – w ramach tego panelu analizuje się najczęściej występujące alergeny wziewne. Są to przede wszystkim: pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, grzyby i alergeny sierści zwierząt;
  • panel pediatryczny/mieszany – w ramach tego panelu analizuje się najczęściej pojawiające się alergeny, szczególnie wśród dzieci. Są to więc alergeny pokarmowe, pyłki roślin, roztocza kurzu, alergeny zwierząt i grzyby.

Każdy z paneli zawiera od 10 do 30 alergenów. Jeśli czynnik przeciwciał IgE jest podwyższony, to znak, że jesteś uczulony na jakiś składnik lub produkt. Do wykonania testów nie należy się specjalnie przygotowywać. Nie ma konieczności również, aby przychodzić na badanie na czczo. Badanie można wykonać w każdym wieku niezależnie od przyjmowanych przez pacjenta leków oraz nasilenia objawów choroby alergicznej, Testy z krwi można wykonać również będąc w ciąży.

Testy alergiczne – testy skórne

Testy skórne polegają na naniesieniu na skórę zawiesiny z alergenami oraz kontrolami dodatnimi i ujemnymi. Następnie wykonuje się kłucie skóry za pomocą specjalnych lancetów. Dzięki temu zabiegowi czynnik dostaje się do krwioobiegu. Testy skórne wymagają kontaktu z niewielką ilością alergenu – zazwyczaj nanosi się od 15 do 20 potencjalnych alergenów. Potencjalne alergeny wywołują reakcję w okolicach 15-20 minut. Jeżeli jesteś uczulony na jakiś składnik, to te badania w kierunku alergii bardzo szybko wykryją nieprawidłowości.

W jaki sposób? Jeżeli pojawi się swędzenie, pęcherzyk lub zaczerwienienie, to daje informacje, że potencjalnie jesteś uczulony na dany składnik. Pęcherzyki mierzy się specjalną linijką i po tym wyniki zostają zinterpretowane przez lekarza. Wśród testów skórnych rozróżnia się trzy rodzaje: testy śródskórne, punktowe oraz płatkowe.

Dlaczego warto wykonać testy z krwi?

Diagnostyka alergii wymaga wykonania dokładnych i pewnych badań, które są w stanie wskazać źródło występowania objawów. Jeżeli charakterystyczne dolegliwości występują u Ciebie, wykonaj pewną diagnostykę pod kątem alergii – testy alergiczne z krwi.

Jakie są ich zalety tych badań?

  • Łatwość wykonania – do badania potrzebna jest niewielka próbka krwi w trakcie pobrania w placówce
  • Możliwość przeprowadzenia na zlecenie prywatne bez wcześniejszego umawiania odległych wizyt u lekarza
  • Bezpieczeństwo – nie ma zagrożenia wystąpienia nagłych i groźnych objawów,  jak w przypadku wykonywania testów skórnych.
  • Może zmniejszyć potrzebę wykonania prób prowokacji.
  • Brak wpływu aktualnego leczenia objawowego, przyjmowanych leków na wiarygodność wyniku – do wykonania badania nie trzeba odstawiać leków
  • Jednoczesna analiza wielu alergenów, co umożliwia późniejsze dostosowanie dokładnego leczenia.
  • Możliwość wykrycia reakcji krzyżowych.
Wszystkie artykuły
Back to Top