Badania DNA z włosów w sprawie Tomasza Komendy
Ostatnio cała Polska żyje sprawą Tomasza Komendy, który 18 lat temu został skazany za zabójstwo i gwałt. Teraz uzyskał przedterminowe zwolnienie, ponieważ istnieją przypuszczenia, że niesłusznie odbywał karę.
.
Jednym z dowodów w sprawie była znaleziona przy ciele ofiary czapka z włosami. Na podstawie badań DNA wskazano, że jej właścicielem jest Tomasz Komenda. Jednocześnie stwierdzono, że zestaw cech genetycznych właściciela czapki występuje średnio u 1 na 71 osób [1]. Badania DNA uwzględnione w wyroku były przeprowadzane metodą PolyMarker. Pominięto natomiast badania biegłych z innego ośrodka, przeprowadzone metodą mtDNA, które wykazały, że włosy nie należą do Tomasza Komendy [2].
Metody badania DNA: PolyMarker, mtDNA i STR
Spis treści
O to, na czym polegają metody stosowane w analizie genetycznej włosów i czym się różnią między sobą, zapytaliśmy dr Paulinę Wolańską-Nowak, eksperta z zakresu kryminalistyki i identyfikacji osobniczej testDNA Laboratorium Sp. z o.o.
.
Badanie z wykorzystaniem zestawu PolyMarker obejmuje analizę fragmentów DNA (markerów) o dość znacznej długości i niskim stopniu zróżnicowania. Markery te posiadają tylko 2 lub 3 allele (odmiany) i można powiedzieć, że słabo różnicują ludzi w porównaniu do markerów analizowanych innymi metodami. Metoda z zastosowaniem testu „paskowego” PolyMarker wymaga dużej ilości czystego DNA, tymczasem w cebulkach włosów jest go bardzo mało, stąd nie nadaje się on do analizy wymienionym wyżej testem. Metoda ta nie jest odpowiednia dla mieszanin DNA dwóch i więcej osób, gdyż nie rozróżnia od ilu osób pochodzi badany materiał genetyczny.
Już 20 lat temu PolyMarker nie był nowoczesną metodą analizy DNA. W Polsce, Europie i USA dostępna była metoda identyfikacji osób przy użyciu markerów typu STR oparta na analizie fragmentów DNA, które są wysoce polimorficzne. Każdy z nich posiada kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt alleli. Jeżeli obliczono, że określony profil uzyskany w badaniu PolyMarker występuje u 1 na 71 osób, to profil ustalony metodą STR w oparciu o 23 markery występuje u około 1 na 1020 osób. Metodę STR można wykorzystać dla bardzo niskiej ilości DNA i w przypadku mieszanin DNA dwóch czy więcej osób. Pozwala ustalić nie tylko liczbę osób, ale też ilość materiału genetycznego pochodzącego od każdej z nich.
Zgodnie z rutynową praktyką trzony włosów pozbawione cebulek i inne materiały, np. kości, z bardzo niską ilością DNA bada się z wykorzystaniem analizy mitochondrialnego DNA (mtDNA). Przewaga analizy mtDNA wynika z faktu, że przeciętna ludzka komórka zawiera od kilu do kilku tysięcy kopii mtDNA, w przeciwieństwie do obecności dwóch kopii jądrowego DNA. Pewną „niedogodnością” jest fakt, iż dziedziczny jest on w linii matczynej, tzn., że każda osoba posiada sekwencję mtDNA (tzw. haplotyp) zgodną z tą, jaką odziedziczyła po matce. Sekwencjonowanie mtDNA pozwala z bardzo wysoką czułością określić charakterystyczne cechy danej osoby. Już w 1999 roku, ze względu na niską wówczas liczbę profili mtDNA zawartą w europejskiej bazie danych, szansa powtórzenia się określonego haplotypu wynosiła jak 1 na około 2000 osób. Obecnie ta szansa wynosi dla populacji europejskiej około 1 na 86 000 osób.
Badania DNA są najbardziej skuteczną metodą identyfikacji osób
Badania DNA przeprowadzane metodą STR i mtDNA są najbardziej skuteczną metodą identyfikacji osób. Na podstawie próbki pochodzącej z miejsca zbrodni (np. włosy, plamy krwi, wydzieliny biologiczne) ustala się profil genetyczny i porównuje się go z profilem osoby podejrzanej. Pozwala to określić, czy zbadane próbki mogą pochodzić od tej samej osoby. Profil genetyczny jest unikalny dla każdego człowieka (wyjątkiem są bliźnięta jednojajowe) i określany jest „genetycznym odciskiem palca”. Co więcej, analizowane w badaniu fragmenty DNA są takie same przez całe życie (od życia płodowego), a nawet po śmierci.
Przeczytaj więcej:
- TVN24 „Wszystkie błędy w sprawie Tomasza Komendy” – zdjęcia do reportażu
- Artykuł eksperta: Dlaczego badanie ojcostwa z próbek śladowych wymaga dużej precyzji i doświadczenia?
- Czy wynik prywatnego testu na ojcostwo może być wykorzystany w sądzie?
Źródła: [1] https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/wszystkie-bledy-w-sprawie-tomasza-komendy-czarno-na-bialym,827208.html, [2] http://natemat.pl/234881,za-co-siedzial-tomasz-komenda-badania-dna-wykluczaly-jego-sprawstwo
Zdjęcia: www.testDNA.pl
[sgmb id=1]
Treści na tej stronie zostały przygotowane przez zespół specjalistów laboratorium testDNA, które od ponad 20 lat zajmuje się badaniami DNA w Polsce. Naszą misją jest dostarczanie pacjentom rzetelnych informacji oraz nowoczesnych rozwiązań diagnostycznych.
W pracach nad materiałami edukacyjnymi uczestniczą lekarze, diagności laboratoryjni oraz konsultanci medyczni, którzy na co dzień wspierają kobiety po poronieniach i pary zmagające się z niepłodnością. Dzięki temu masz większą pewność, że informacje, które czytasz, są oparte na aktualnej wiedzy medycznej i praktyce klinicznej.
Powiązane artykuły
Przepraszamy – w tej chwili trwają prace modernizacyjne i chwilowo nasz formularz umawiania wizyt jest niedostępny.
Jeśli chcesz umówić się na badanie zadzwoń (665761161) lub napisz nam wiadomość e-mail / na czacie podając imię, nazwisko, rodzaj badania i miejscowość, w której chcesz je umówić – oddzwonimy jak najszybciej.
Przepraszamy za chwilowe niedogodności.
