Gluten – w czym jest?
Gluten to białko roślinne, które znajdziemy w wielu różnych produktach spożywczych. Na ogół można go bezpiecznie spożywać. Organizmy niektórych osób jednak go nie tolerują. Taką przypadłość mogą powodować choroby glutenozależne jak chociażby celiakia czy alergia gluten. Są one coraz częściej diagnozowane, dlatego dobrze jest dowiedzieć się, czym jest gluten i gdzie go znajdziemy. Dzięki temu w razie potrzeby będziemy mogli szybko wyeliminować go ze swojej diety.
Czym jest gluten?
Spis treści
Gluten to białko roślinne, które znajduje się przede wszystkim w ziarnach zbóż (pszenicy i jej rodzajów, życie, pszenżycie i jęczmieniu). To właśnie dzięki niemu wypieki są puszyste i nie wysychają zbyt szybko. Wpływa on także na dłuższe utrzymywanie się aromatu konkretnego produktu.
Co warto wiedzieć o glutenie?
- Gluten znajduje się przede wszystkim w produktach zbożowych, do stworzenia których została wykorzystana pszenica oraz jej odmiany (np. orkisz czy żyto, pszenżyto, jęczmień i owies).
- Produkty, które mogą (ale nie muszą) zawierać gluten to różnego rodzaju przetwory mięsne (parówki, pasztety, wędliny), do których produkcji wykorzystuje się gluten pszenny. Oprócz tego możliwość jego obecności odnotowuje się w gotowych słodyczach, napojach mlecznych, budyniach, majonezach, sosach w proszku, płatkach śniadaniowych, twarogach i serach.
- Produkty bezglutenowe to przede wszystkim produkty stworzone z wykorzystaniem zbóż naturalnie bezglutenowych, takich jak: proso, ryż, amarantus, kukurydza czy komosa ryżowa. Dodatkowo glutenu nie zawierają: świeże mięso, ryby i jajka, warzywa i owoce (świeże oraz mrożone, cukier, miód, ciastka, ciasta i pieczywo zrobione na bazie mąk bezglutenowych.
- U zdrowych osób regularne spożywanie glutenu jest całkowicie bezpieczne i nie powinno wywoływać żadnych dolegliwości
- Stosowanie diety bezglutenowej u osób zdrowych może prowadzić do powstania skutków ubocznych
- Całkowita eliminacja glutenu lub jego znaczące ograniczenie w diecie konieczne jest wyłącznie dla osób w sytuacji zdiagnozowania choroby – celiakia, alergia na gluten, alergia na pszenice, choroba Duhringa, ataksja glutenowa, nieceliakalna nadwrażliwość na gluten jest rodzajem nowej nadwrażliwości pokarmowej
Gluten – w czym jest, gdzie go znajdziemy?
Gluten – w czym jest? Gluten znajdziemy przede wszystkim w produktach wytworzonych z pszenicy i jej odmian, żyta, pszenżyta oraz jęczmienia, a konkretnie w:
- Pieczywie
- Makaronach
- Niektórych kaszach
- Otrębach
- Ciastach i ciasteczkach
- Słonych wypiekach
- Kawie zbożowej
Gluten istnieje także w składzie produktów bezzbożowych np. w piwie, wędlinach, parówkach, chipsach, musztardach, czekoladach, warzywach w puszkach, mieszankach przypraw czy kostkach bulionowych.
Gluten znajduje się nie tylko w produktach spożywczych. Znajdziemy go również w lekach, suplementach oraz kosmetykach z dodatkiem dekstryny, glikolanu sodowego skrobi czy skrobi modyfikowanej. Warto więc przed zakupem przeczytać skład produktu i upewnić się, że jest on bezglutenowy.
W jakich produktach nie ma glutenu?
W sklepach znajdziemy wiele produktów bezglutenowych, które są świetną alternatywną np. dla osób z celiakią. Glutenu nie znajdziemy m.in. w ryżu, roślinach strączkowych, kukurydzy, gryce, amarantusie czy ziemniakach. Osoby na diecie bezglutenowej mogą więc zastąpić np. pieczywo pszenne kukurydzianym a makaron pszenny ryżowym lub makaronem z ciecierzycy.
Produkty takie jak mleko, mięso czy oleje naturalnie nie zawierają glutenu. Mógł on jednak zostać do nich dodany, dlatego przed zakupem warto przeczytać skład. Drugą opcją jest stosowanie produktów bezglutenowych przygotowanych w sposób sztuczny. W sklepach znajdziemy wiele produktów, takich jak pieczywo bezglutenowe, wędliny lub słodycze.
Komu szkodzi gluten?
-
Gluten jest składnikiem, który szkodzi wyłącznie osobom, które mają jedną z chorób: celiakię lub alergię na gluten. Tylko te osoby, ze stwierdzoną chorobą, powinny przechodzić na ścisłą dietę bezglutenową!
Celiakia należy do grupy chorób autoimmunologicznych, w których układ odpornościowy niszczy swoje tkanki i komórki. Działający toksycznie na chorego gluten prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego, czyli małych wypustek błony śluzowej, które odpowiadają za wchłanianie składników odżywczych. W efekcie ten patologiczny stan jelita prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłanianie pokarmów (w tym suplementów diet czy leków), co prowadzi do wystąpienia różnych objawów klinicznych.
- Na celiakię mogą zachorować jedynie osoby posiadające przynajmniej jeden z genów HLA: DQ2,2, DQ2,5, DQ8. Celiakia uznawana jest za chorobę wieku dziecięcego, co jednak nie jest prawdą – mogą na nią zachorować osoby w każdym wieku. Do potwierdzenia celiakii potrzebne są dwa badania – dlatego po uzyskaniu pozytywnego wyniku badania genetycznego należy wykonać jeszcze badania z krwi w kierunku celiakii.
Alergia na gluten nie jest schorzeniem tożsamym z celiakią, chociaż w obu przypadkach czynnikiem wywołującym niepożądaną reakcję organizmu jest mieszanina białek roślinnych, występująca w niektórych zbożach. Alergia to nadmierna lub nieprawidłowa reakcja organizmu na kontakt z czynnikami, które u zdrowych osób nie powodują żadnych negatywnych zmian w działaniu. W przypadku alergika układ odpornościowy rozpoznaje wroga nie tylko w wirusach czy bakteriach, ale też w zwykłych substancjach jak właśnie gluten. Substancje te nazywane są alergenami.
Nietolerancja glutenu badania i nie tylko – dowiedz się więcej:
- Jakie badanie na celiakię wybrać?
- Masz Hashimoto? Jesteś 10 razy bardziej narażona na celiakię!
- Kiedy łysienie plackowate jest spowodowane celiakią
- Masz problemy skórne? Winny może być gluten!
- Jak wyglądają testy na gluten?
- Testy na celiakię. Który wybrać?
- Kiedy w rodzinie pojawiła się celiakia
- Masz cukrzyce? Możesz chorować na celiakię
- Anemia a celiakia – dowiedz się czy anemia spowodowana jest celiakią
Treści na tej stronie zostały przygotowane przez zespół specjalistów laboratorium testDNA, które od ponad 20 lat zajmuje się badaniami DNA w Polsce. Naszą misją jest dostarczanie pacjentom rzetelnych informacji oraz nowoczesnych rozwiązań diagnostycznych.
W pracach nad materiałami edukacyjnymi uczestniczą lekarze, diagności laboratoryjni oraz konsultanci medyczni, którzy na co dzień wspierają kobiety po poronieniach i pary zmagające się z niepłodnością. Dzięki temu masz większą pewność, że informacje, które czytasz, są oparte na aktualnej wiedzy medycznej i praktyce klinicznej.
Powiązane artykuły
Przepraszamy – w tej chwili trwają prace modernizacyjne i chwilowo nasz formularz umawiania wizyt jest niedostępny.
Jeśli chcesz umówić się na badanie zadzwoń (665761161) lub napisz nam wiadomość e-mail / na czacie podając imię, nazwisko, rodzaj badania i miejscowość, w której chcesz je umówić – oddzwonimy jak najszybciej.
Przepraszamy za chwilowe niedogodności.
