Witamina C uznawana jest za witaminę zdrowia, bo można ją stosować nie tylko w leczeniu przeziębień, ale również w przebiegu chorób nowotworowych lub nawet reumatoidalnego zapalenia stawów. Wg. Światowej Organizacji Zdrowia, dzienna dawka witaminy C to 90 mg, inne źródła wskazują że powinno to być nawet 1000 – 2000 mg. Wokół witaminy C i jej dawkowania narosło wiele mitów. Powszechna jest opinia, że nie sposób jej przedawkować a nawet jeśli do tego dojdzie, nie stanowi to zagrożenia dla życia. Czy aby na pewno jest tak zawsze? Jednym z wyjątków są osoby z genetyczną skłonnością do zachorowania na hemochromatozę – ciężkie przeciążenie żelazem.
W hemochromatozie najbardziej niebezpieczny jest fakt, że ze względu na niespecyficzne pierwsze objawy, niewiele osób wie że na nią choruje. Tymczasem osoby te, bezwzględnie nie powinny spożywać witaminy C w dawkach ponad fizjologicznych. Dawki powyżej 1 g na dobę czyli ¼ łyżeczki są dla tych osób bardzo niebezpieczne![1]
Dużo się mówi o anemii, a niewiele osób wie o toksycznym działaniu nadmiaru żelaza i hemochromatozie. A paradoksalnie jest to jedna z najczęstszych chorób genetycznych wśród Europejczyków. Szacuje się, że choruje na nią 5-20% naszego społeczeństwa czyli 1-200 do 1- 400 osób ma zmianę w konkretnych genach [2], które mogą prowadzić do bardzo niebezpiecznych zmian. Hemochromatoza to jedna z chorób, która odpowiedzialna jest za marskość wątroby, ale nie tylko. Cukrzyca, choroby serca (kardiomiopatia), zaburzenia płodności, zapalenie stawów to bardzo częste nieodwracalne konsekwencje nieleczonej hemochromatozy. Przez długi czas choroba nie daje żadnych niepokojących objawów, a te które występują są bardzo niespecyficzne. Są to: zmęczenie i osłabienie czy bóle brzucha. W związku z tym wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że choruje i aby zniwelować objawy zmęczenia i osłabienia suplementuje się coraz większą ilością witaminy C. Nieświadomie więc magazynują coraz większe ilości toksycznego żelaza.
W hemochromatozie problemem jest nadmiar odkładanego w organizmie żelaza. U osób chorych nie jest możliwe utrzymanie równowagi między przyjmowanym a wydalanym żelazem. Nadmiar żelaza gromadzi się początkowo w wątrobie mogąc prowadzić do marskości tego narządu. Żelazo odkłada się i uszkadza również inne narządy: serce, trzustkę, jelita, przysadkę mózgową, gonady (jądra, jajniki) czy stawy. Są to zmiany już nieodwracalne. Sama marskość wątroby to stan bardzo niebezpieczny, który silnie wiąże się z ryzykiem rozwoju raka wątrobowokomórkowego. Liczne dane literaturowe podają, iż osoby z marskością wątroby są narażone na ponad 200 krotne większe ryzyko rozwoju tego typu nowotworu [2].
Dlaczego witamina C ma tak duże znaczenie u osób chorych na hemochromatozę?
Z bardzo prostej przyczyny – witamina C ułatwia wchłanianie żelaza. Witamina C jest zdolna do uwalniania żelaza z ferrytyny – białka odpowiedzialnego za magazynowanie żelaza, i połączenia następnie żelaza z transferyną – białkiem, które umożliwia przedostanie się żelaza z krwi do tkanek konkretnych narządów.
Dlaczego żelazo jest niebezpieczne?
Dla naszych narządów nadmiar zgromadzonego żelaza jest bardzo niebezpieczny ze względu na reaktywność żelaza hemowego. Gdy jest go za dużo, prowadzi do produkcji wolnych rodników hydroksylowych. Wolne rodniki to cząsteczki, które uszkadzają zdrowe komórki. Stąd osoby z hemochromatozą nie powinny przyjmować wysokich, ponadfizjologicznych dawek witaminy C [3], ponieważ zwiększa to dodatkowo poziom żelaza. Witamina C przez wzmocnienie wchłaniania żelaza zwiększa tzw. stres oksydacyjny w naszym organizmie, co oznacza proces niszczenia zdrowych komórek. Przyjmowanie wysokich dawek witaminy C u osób z hemochromatozą może powodować bardzo poważne konsekwencje, jak na przykład zaburzenia pracy serca [1]. Ponadto osoby, które zamierzają wykonać badania biochemiczne określające poziom zgromadzonego żelaza w organizmie nie powinny w tym okresie spożywać dodatkowych dawek żelaza ani witaminy C, po to aby uzyskać wiarygodne wyniki.
.
Wskazania dla osób z genetyczna skłonnością do przeciążenia żelazem są jednoznaczne: nie należy przyjmować dawek większych niż 200mg [4] oraz nie należy spożywać produktów bogatych w żelazo w jednym posiłku z produktami bogatymi w witaminę C [5].
Należy zwrócić uwagę na to, że początkowe objawy hemochromatozy dają mało specyficzne objawy, przez co wielu lekarzy nie jest w stanie skierować pacjenta na konkretne badania potwierdzające chorobę. Tymczasem wczesne rozpoznanie choroby to szansa na zdrowe życie, ponieważ istnieje skuteczne i naturalne leczenie trwale obniżające poziom żelaza. Są to upusty krwi. Nie jest prawdą, że poziom zmagazynowanego żelaza można obniżyć poprzez zmianę diety i na przykład ograniczenie spożywania witaminy C. Te działania mają zapobiec dostawaniu się kolejnych ilości toksycznego żelaza do organizmu.
Diagnoza hemochromatozy może być postawiona po wykonaniu testu genetycznego na obecność zmian w genie HFE. Tylko to badanie jest w stanie wykluczyć, bądź potwierdzić genetyczną zdolność do zachorowania. Badanie takie jest bardzo proste i polega na pobraniu próbki śliny z wewnętrznej strony policzka. Można to zrobić samodzielnie w domu za pomocą specjalnego zestawu pobraniowego dostarczonego kurierem. Wynik badania to informacja na całe życie – nie tylko dla chorego, ale też dla jego najbliższych, gdyż hemochromatoza jest dziedziczna.
Źródła:
[1] „Postępy Nauk Medycznych” 1/2000: Rola żelaza w chorobach wątroby; K. Jurczyk
[2] K. Derc, M. Grzymisławski, G. Skarupa-Szabłowska, Hemochromatoza pierwotna (Primary hemochromatosis), „Gastroenterologia Polska” 2001, 8 (2), 181-188.
[3] EASL, EASL practical guidance for HFE hemochromatosis, Journal of Hepatology 2010 vol. 53/ 3–22
[4] Iron Disorders Institute, Diet Recommendations for Hemochromatosis, 2006
[5] Szpital Uniwersytecki w Krakowie, Dietetyczny plan na zdrowie. Dieta w hemochromatozie,
Dowiedz się więcej:
Kup badanie dziś 
Artykuły
Badania
Koszyk
Napisz maila:
biuro@testdna.pl
Porozmawiaj z ekspertem na czacie ➜
www.testdna.pl/punkty-pobran/
