ferytynna a hemochromatoza

Nadmiar ferrytyny – co oznacza? Kiedy może być groźny? Jak obniżyć wysoką ferrytynę?

Przeczytaj co oznacza za wysoki poziom ferrytyny? Kiedy nadmiar ferrytyny jest groźny i może prowadzić do poważnego uszkodzenia narządów? Dowiedz się też, jak obniżyć wysoki poziom ferrytyny.

ferytynna a hemochromatoza

Ferrytyna jest białkiem magazynującym żelazo w organizmie. Gdy jej poziom rośnie, może to oznaczać nadmiar żelaza, który z czasem przeciąża narządy wewnętrzne, takie jak wątroba, serce czy trzustka. O ile nadmiar żelaza nie stanowi zbytniego powodu do obaw, o tyle za wysoki poziom ferrytyny powinien zawsze skłonić do poszerzenia diagnostyki.

🔍 Oto kilka możliwych przyczyn podwyższonej ferrytyny:

  • Hemochromatoza (pierwotna lub wtórna) – zapisana  w genach skłonność do magazynowania żelaza
  • Stany zapalne i choroby przewlekłe – ferrytyna jest też białkiem ostrej fazy, więc jej poziom rośnie w przypadku stanów zapalnych, infekcji lub chorób autoimmunologicznych.
  • Choroby wątroby – np. stłuszczenie wątroby, zapalenie wątroby, marskość.
  • Alkoholizm – regularne spożywanie alkoholu może podnieść poziom ferrytyny.
  • Nowotwory – niektóre nowotwory mogą wpływać na poziom ferrytyny.
  • Zespół metaboliczny / otyłość – może również wiązać się z podwyższoną ferrytyną.
  • Nadmierna suplementacja żelaza – przyjmowanie żelaza bez potrzeby.
  • Lekko podwyższona ferrytyna może występować także u kobiet stosujących hormonalną antykoncepcję

Nadmiar ferrytyny może być uwarunkowany genetycznie

Nadmiar ferrytyny może wskazywać na hemochromatozę – chorobę genetyczną, w której organizm nie potrafi poradzić sobie z żelazem. Jeśli zauważyłeś objawy takie jak przewlekłe zmęczenie, bóle stawów czy ciemnienie skóry, warto rozważyć badanie genetyczne pod kątem hemochromatozy. Tym bardziej, że szybko wykryta hemochromatoza jest stosunkowo łagodna i niegroźna. Wystarczy regularnie zgłaszać się do lekarza na okresowe upusty krwi.

,
Niestety zbyt późna diagnoza prowadzi do poważnego uszkodzenia narządów i niewydolności wątroby, a w konsekwencji nawet śmierci. Dlatego jeśli prawdziwą przyczyną nadmiaru ferrytyny jest hemochromatoza warto wykonać badanie genetyczne jeszcze wtedy, gdy nie doszło do uszkodzenia narządów. 

Na czym polega hemochromatoza?

Hemochromatoza to choroba metaboliczna, która polega na nadmiernym gromadzeniu żelaza w organizmie. W zdrowym ciele wchłanianie żelaza z pożywienia jest ściśle regulowane – organizm pobiera tyle, ile potrzebuje. U osób z hemochromatozą ta kontrola jest zaburzona, przez co chorzy mają problem z nadmiarem żelaza, które z czasem odkłada się w narządach (m.in. wątrobie, sercu, trzustce, stawach), prowadząc do ich uszkodzenia.

Najczęstsze objawy hemochromatozy to:

  • przewlekłe zmęczenie
  • bóle stawów
  • bóle brzucha
  • ciemnienie skóry (tzw. „brązowa cukrzyca”)
  • spadek libido, zaburzenia miesiączkowania
  • powiększona wątroba
  • cukrzyca
  • zaburzenia rytmu serca
  • marskość wątroby, a nawet rak wątroby (w zaawansowanym stadium)

Umów się na badanie

Bezpłatna zmiana terminu lub odwołanie wizyty

1. Twoje badanie

Hemochromatoza

2. Wybierz badanie w punkcie pobrań lub wizytę domową

3. Wybierz termin

4. Dane kontaktowe

Pamiętaj! W każdej chwili możesz zmienić termin lub odwołać swoją wizytę.

🔬 Nadmiar ferrytyny – jakie inne badania?

Aby ocenić, co dokładnie jest przyczyną, lekarz może zlecić dodatkowe badania:

  • TIBC, UIBC i transferynę – do oceny metabolizmu żelaza.
  • Wskaźnik nasycenia transferyny
  • CRP – marker stanu zapalnego
  • ALT, AST, GGT – enzymy wątrobowe
  • Badania genetyczne – w kierunku hemochromatozy, o których pisaliśmy wcześniej
  • Morfologię, glukozę, lipidogram – dla oceny ogólnego stanu zdrowia

Większość z tych badań nie różni się zbytnio od badania sprawdzającego poziom ferrytyny. Polegają one na pobraniu próbki krwi z żyły odłokciowej. Warto wiedzieć, że na wynik badań wpływ mają niektóre przyjmowane leki. Warto więc zapytać o nie lekarza przed wizytą w laboratorium. Fałszywy wynik może być także u osoby, która przed badaniem była zmęczona, po wysiłku fizycznym bądź gdy ma infekcję.

Jak obniżyć poziom ferrytyny w organizmie?

Mamy trzy sposoby na obniżenie poziomu ferrytyny w organizmie : dieta, upust krwi bądź leki, które chelatują żelazo.

  • Dieta pomaga, ale nie ma znaczącego wpływu na obniżenie poziomu ferrytyny. Osobom, które chorują na hemochromatozę lekarze zalecają ograniczenie produktów bogatych w żelazo oraz produkty, które powodują, że żelazo wchłania się jeszcze lepiej. Te produkty to m.in. witamina C, kwas foliowy oraz alkohol.
  • Upusty krwi, czyli inaczej flebotomia, to jak najbardziej naturalna metoda, która nie wymaga przyjmowania leków. Zabieg ten zleca lekarz prowadzący. Początkowo upusty wykonuje się średnio raz na tydzień bądź dwa. Gdy poziom ferrytyny nie jest już niebezpieczny, wtedy upusty wykonuje się raz w przeciągu kilku miesięcy.
  • Leki chelatujące żelazo jest to inaczej leczenie farmakologiczne, stosowane w ostateczności, kiedy pacjent nie może poddać się upustowi krwi ze względu na zdrowie.

Co oznacza nadmiar ferrytyny?

Nadmiar ferrytyny może wskazywać na kilka chorób bądź dolegliwości. Dotyczą one m.in. wątroby. Podwyższona ferrytyna obciąża żelazem organy wewnętrzne i może oznaczać uszkodzenie a nawet martwicę wątroby. Podwyższone stężenie może zwiastować także przewlekłe zakażenie bądź jakąś chorobę autoimmunologiczną. W najgorszym przypadku może oznaczać to chorobę nowotworową.

W przypadku, gdy mamy dolegliwości związane z organami wewnętrznymi, warto wykonać próby wątrobowe oraz USG jamy brzusznej.

Zobacz więcej:

Kliknij i odkryj więcej

O autorze
Zespół laboratorium testDNA

Treści na tej stronie zostały przygotowane przez zespół specjalistów laboratorium testDNA, które od ponad 20 lat zajmuje się badaniami DNA w Polsce. Naszą misją jest dostarczanie pacjentom rzetelnych informacji oraz nowoczesnych rozwiązań diagnostycznych.

W pracach nad materiałami edukacyjnymi uczestniczą lekarze, diagności laboratoryjni oraz konsultanci medyczni, którzy na co dzień wspierają kobiety po poronieniach i pary zmagające się z niepłodnością. Dzięki temu masz większą pewność, że informacje, które czytasz, są oparte na aktualnej wiedzy medycznej i praktyce klinicznej.

Poznaj naszych ekspertów.

Data publikacji: 02.04.2019, 13:30 | Ostatnia aktualizacja: 23.04.2025, 14:12
Wszystkie artykuły
Back to Top
Zadzwoń