Odpowiada ekspert – mgr Barbara Prokurat, biotechnolog, dyrektor ds. operacyjnych testDNA Laboratorium Sp. z o.o.
Dzięki analizie statystycznej wynik testu na ojcostwo jest pewny i jednoznaczny
Analiza statystyczna zwiększa również wartość dowodu z badania. Tak naprawdę dopiero analiza statystyczna pozwala określić, jak bardzo prawdopodobne jest, że konkretny mężczyzna jest biologicznym ojcem konkretnego dziecka. Co to właściwie oznacza?
Testy na ojcostwo opierają się na analizie prawdopodobieństwa
Podczas badania ojcostwa laboratorium ustala, jak bardzo prawdopodobne jest, że konkretny mężczyzna jest biologicznym ojcem konkretnego dziecka w porównaniu z sytuacją, kiedy mógłby nim być zupełnie inny, przypadkowy mężczyzna.
Samo ustalenie profilu genetycznego nie wystarczy do pewnego ustalenia ojcostwa
Na podstawie próbek dostarczonych przez pacjenta laboratorium ustala profile genetyczne wszystkich uczestników badania. Taki profil składa się z 24 markerów genetycznych, odpowiadających konkretnym miejscom na DNA. Każdemu markerowi przypisana jest nazwa i dwie liczby (np. CSF1PO 10, 11), z których jedną dziecko dziedziczny po matce, a drugą po ojcu. Samo ustalenie profili genetycznych nie wystarczy jednak do pewnego ustalenia ojcostwa. Trzeba je jeszcze ocenić pod względem statystycznym.
Jak oblicza się prawdopodobieństwo ojcostwa?
Do obliczania prawdopodobieństwa ojcostwa używa się specjalnych wskaźników, tzw. indeksu ojcostwa (ang. paternity index). Teoretycznie prawdopodobieństwo ojcostwa da się obliczyć ręcznie. Zajmuje to jednak bardzo dużo czasu i wiąże się z ryzykiem błędu ze strony człowieka. Dlatego proces ten został całkowicie zautomatyzowany. testDNA Laboratorium Sp. z o.o. korzysta z własnego, autorskiego oprogramowania. Oprogramowanie to zostało oparte na algorytmie guru analiz statystycznych Charlesa H. Brennera, udoskonalonym jednak i uzupełnionym o dodatkowe opcje. Dzięki temu laboratorium potrafi pewnie ustalić ojcostwo nawet w najbardziej skomplikowanych sytuacjach.
Laboratorium korzysta również ze specjalnych baz danych. Zawierają one informacje o częstotliwości występowania konkretnego allelu w danej populacji. Liczby przyporządkowane każdemu markerowi występują bowiem w populacji określoną ilość razy. Informacje wyciągnięte z bazy postawiane są potem pod wzór matematyczny i na tej podstawie laboratorium wylicza procentowe prawdopodobieństwo ojcostwa. Początkowo jest ono obliczane dla każdego markera osobno, a w następnym kroku łącznie dla wszystkich 24 markerów.
Badanie DNA – pozwala potwierdzić ojcostwo na ponad 99, 9999%…
…oraz wykluczyć je na 100%. Od razu nasuwa się pytanie, dlaczego badanie DNA nie potwierdza ojcostwa na 100%, skoro jest takie pewne. Wynika to z założenia, że w danej populacji mogą pojawić się 2 osoby, które będą miały taki sam profil genetyczny, pomimo że nie będą je łączyły żadne biologiczne więzi. Szansa na to jest oczywiście bliska zeru, szczególnie przy prawdopodobieństwie ojcostwa sięgającym ponad 99,9999%. Niemniej jednak nie można całkowicie jej wykluczyć. Trzeba jednak zaznaczyć, że jest to wynik uznawany przez Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii za pewny.
W genetyce sądowej określa się go nawet mianem „prawdopodobieństwa graniczącego z pewnością”. Warto dodać, że przy analizie 24 markerów genetycznych (a nie standardowych 16) rzadko kiedy laboratorium otrzymuje wynik z niższym prawdopodobieństwem ojcostwa. Dlatego też badanie DNA na większej liczbie markerów jest bardzo ważne, zaleca się je szczególnie w przypadku, gdy uczestniczą w nim tylko 2 osoby – potencjalny ojciec z dzieckiem.
mgr Barbara Prokurat – z zawodu biotechnolog. Studia ukończyła w 2003 r. na Uniwersytecie Wrocławskim ze specjalizacją Genetyka Molekularna. Od 2012 r. pełni również rolę biegłego sądowego z zakresu ustalania ojcostwa i pokrewieństwa biologicznego w okręgu Sądu Okręgowego w Katowicach. Regularnie opracowuje ekspertyzy na zlecenie polskich sądów i prokuratury oraz policji.
Obecnie zajmuje stanowisko dyrektora ds. operacyjnych, nadzorując uczestnictwo w wielu międzynarodowych programach kontroli jakości badań wykonywanych przez testDNA Laboratorium Sp. z o.o. Jest także pełnomocnikiem zarządu obejmującym swoim zakresem przygotowanie i nadzór nad wdrożeniem Systemu Zarządzania Jakością wg normy PN-EN ISO/IEC 17025, regulującej pracę laboratoriów badawczych.
Zobacz inne porady tego eksperta:
Dlaczego badanie ojcostwa z próbek śladowych wymaga dużej precyzji i doświadczenia?
Co dzieje się z Państwa próbkami w laboratorium?
Jakie informacje zawiera Państwa wynik testu na ojcostwo?
Dlaczego potwierdzenie ojcostwa następuje zawsze z prawdopodobieństwem 99,9999% a nie 100%?
Czy wynik prywatnego testu na ojcostwo może być wykorzystany w sądzie?
Bezpłatna rozmowa. Gwarantujemy indywidualne podejście do każdego pacjenta. Pomoc 6 dni w tygodniu: poniedziałek-piątek: 7:00-19:00, soboty: 9.00-17.00
Kup badanie dziś 
Artykuły
Badania
Koszyk
Napisz maila:
biuro@testdna.pl
Porozmawiaj z ekspertem na czacie ➜
www.testdna.pl/punkty-pobran/
